De familie Khadr omschrijft zichzelf als “de Canadese Al-Qaedafamilie“. Vader Ahmed Said Khadr verkaste zijn gezin vanuit Toronto naar Pakistan en Afghanistan in dienst van jihad. In Canada probeert oma Elsamnah haar kleinkinderen bij terugkomst te helpen, maar één voor één worden ze opgepakt.

Door Frank Kuin

TORONTO. Gehuld in hoofddoeken en hoge schoenen lopen Fatmah Elsamnah en haar dochter Maha over een besneeuwde boulevard in het centrum van het Canadese Toronto. Vanuit een metrostation zijn ze verschenen, langzaam want de 66-jarige Elsamnah is slecht ter been. Ze worden begeleid door Maha’s zoon, Abdurahman Khadr, een forse, zachtsprekende twintiger die zijn familie heeft omschreven als “de Canadese Al-Qaedafamilie”.

Ze zijn op weg naar een gerechtsgebouw, waar Abdurahmans broer Abdullah moet voorkomen in een terreurzaak. De rechter zal bepalen of hij op borgtocht wordt vrijgelaten. Abdullah Khadr werd deze maand gearresteerd in Toronto op verdenking van wapenhandel namens Al-Qaeda in Afghanistan. De Verenigde Staten hebben Canada om zijn uitlevering gevraagd. Als hij in de VS schuldig wordt bevonden aan de aanschaf van kogels, handgranaten en explosieven ter waarde van 20.000 dollar voor de terreurgroep, kan hij worden veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.

Abdullah Khadr, met jongere broer Abdurahman op de achtergrond (foto Canadian Press).

In de rechtszaal kijkt Abdullah achterom vanuit de beklaagdenbank. Van achter glas glimlacht hij naar zijn moeder en oma. Maha, een Canadese van Egyptische geboorte, legt haar gezicht in haar handen en snikt. Tot niet zo lang geleden behoorde haar gezin tot de top van Al-Qaeda in Afghanistan en Pakistan, en stond hun bestaan in het teken van jihad, de ‘heilige oorlog’, zo hebben verschillende familieleden zelf erkend. Maha’s echtgenoot, Ahmed Said Khadr, was een van de hoogste bazen en geldschieters van de terreurgroep. Abdurahman heeft op de Canadese televisie gezegd dat zijn familie omging met Osama bin Laden en in diens verblijfplaats voor de aanslagen van 11 september 2001, Jalalabad, is geweest.

De tijden zijn echter veranderd voor de familie Khadr. Ahmed Said kwam ruim twee jaar geleden om bij een vuurgevecht met Pakistaanse troepen in het grensgebied van Pakistan en Afghanistan. Zijn jongste zoon, de zestienjarige Abdul Karim, raakte daarbij verlamd; hij wordt behandeld in Canada en woont bij zijn moeder in Toronto.

Omar Khadr als kind, voordat hij vast kwam te zitten op Guantanamo Bay (familiefoto).

Een andere zoon, de negentienjarige Omar, zit sinds januari 2002 vast op de Amerikaanse basis in Guantánamo Bay, Cuba. Hij zou op zijn vijftiende een handgranaat hebben geworpen die het leven kostte aan een Amerikaanse legerarts in Afghanistan. Abdurahman, 23, zat volgens eigen zeggen ook vast op Guantánamo Bay, maar is nu op vrije voeten. En nu is ook de oudste zoon, de 24-jarige Abdullah, in hechtenis. Hij zou samen met zijn 26-jarige zus Zaynab een trainingskamp van Al-Qaeda hebben geleid.

Elsamnah probeert haar kroost te redden. De grootmoeder, een Palestijnse van geboorte die 31 jaar geleden naar Canada immigreerde, is niet met haar familie meegegaan toen die in de jaren tachtig verhuisde naar Pakistan. Maar ze springt op de bres wanneer een van haar nakomelingen in de problemen zit. Twee jaar geleden regelde ze de terugkeer van Abdurahman. Nu heeft ze haar woning in Scarborough, een buitenwijk van Toronto met een grote moslimbevolking, ter beschikking gesteld als borgsom om Abdullah vrij te krijgen in afwachting van zijn uitleveringszaak.

Geen makkelijke taak, want Abdullah Khadr heeft volgens de VS bekend dat hij betrokken was bij de terreurorganisatie. Eerder dit jaar werd hij vastgehouden door de Pakistaanse autoriteiten en ondervraagd door agenten van de Amerikaanse FBI. Hij vertelde hun dat hij wapens had gekocht “in opdracht van zijn vader, Ahmed Said Khadr, een collega van Bin Laden”, aldus een verklaring van het Amerikaanse ministerie van Justitie. Abdullah, die deze maand terugkeerde naar Canada na jarenlange omzwervingen in Pakistan en Afghanistan, zegt dat hij tijdens zijn veertien maanden lange detentie in Pakistan is mishandeld.

“Ik geloof er niet in om mezelf op te blazen om onschuldige mensen te vermoorden”

Van de beschuldigingen tegen Abdullah wil oma Elsamnah niets weten. “Ik heb het in de krant gelezen maar ik geloof er niks van,” zegt ze bij een ondervraging door een Canadese kroonadvocaat. ,,Hij heeft daarover nooit iets tegen mij gezegd. Politiek is mijn verantwoordelijkheid niet, ik bemoei me er niet mee. Hij respecteert mij, ik hou van hem en hij zou nooit iets doen om mij te schaden.” De kroon weet haar echter te betrappen op een inconsequentie in haar antwoord op de vraag wanneer ze hoorde dat haar kleinzoon bij Al-Qaeda betrokken zou zijn. Was dat echt pas vorige week, zoals ze net zei? Ze maakt een grimas, een tik vertekent haar gezicht.

Probleem voor de familie Khadr is dat hun verhaal vrij grote bekendheid heeft gekregen. Vorig jaar werd het uit de doeken gedaan in een documentaire van de Canadese televisiezender CBC. Abdurahman Khadr, de tweede zoon, stond daarin centraal. Hij noemde zichzelf “het zwarte schaap van de familie”, die zich verzette tegen de wens van zijn vader dat hij een zelfmoordcommando zou worden. Vanaf zijn elfde was hij naar trainingskampen gestuurd voor cursussen in schieten en het maken van explosieven, maar, zo zei Abdurahman, “ik geloof er niet in om mezelf op te blazen om onschuldige mensen te vermoorden.”

Stamboom van de familie Khadr (studio NRC Handelsblad)

Ook andere leden van de familie hebben zich openlijk uitgelaten over hun leven in Al-Qaeda. Moeder Maha en haar oudste dochter Zaynab verschenen voor de camera in Pakistan om de daden van Ahmed Said en Omar Khadr te verdedigen, en ook Abdullah werd geïnterviewd. Hij wilde alleen in silhouet in beeld. Hij noemde Osama bin Laden “een heilige” en “een vredelievend man” en sprak zijn bewondering uit voor de terreuraanslagen van 11 september in de VS. “Te sterven voor de islam is de hoop van elke moslim” verklaarde hij. “Elke moslim droomt ervan een shaheed (martelaar) te zijn.”

De verklaringen in de media hebben de familie Khadr geen goed gedaan, blijkt tijdens de zitting over de borgsom voor Abdullah. “Niemand kan garant staan voor iemand die bereid is te sterven voor zijn zaak,” zei kroonadvocaat Robin Parker, verwijzend naar de uitspraken van Abdullah op televisie. Ze noemde Khadrs banden met Canada, dat door de VS soms wordt beschuldigd van laksheid bij de strijd tegen terreur, een “relatie van gemak”. “Hij is hier naartoe gekomen omdat hij dacht dat hij buiten het bereik van de VS zou zijn.”

Sommigen vragen zich af waarom Khadr niet in Canada wordt vervolgd. De daden waarvan hij wordt beschuldigd zijn ook in Canada illegaal, Canadese troepen maken deel uit van de coalitiemacht in Afghanistan die Al-Qaeda bestrijdt, en de Canadese politie heeft de vermeende terreurbanden van Abdullah en Zaynab onderzocht. “Serieuze landen pakken hun eigen problemen aan,” schreef een columnist in het dagblad Toronto Star.

Ahmed Said Khadr

Wellicht wil de Canadese regering zo weinig mogelijk aandacht op de familie Khadr vestigen omdat ze al eens door hen in grote verlegenheid is gebracht. In 1996 deed de toenmalige Canadese premier Jean Chrétien een persoonlijke oproep aan het adres van Benazir Bhutto, destijds premier van Pakistan, om Ahmed Said Khadr vrij te laten uit Pakistaanse hechtenis. Met succes. Ahmed Said hervatte zijn werk in Jalalabad – ogenschijnlijk liefdadigheidswerk voor Afghaanse weeskinderen. In regeringskringen in Ottawa spreekt men tegenwoordig van ‘het Khadr-effect’: een ongelukkige interventie ten behoeve van iemand die naderhand een hooggeplaatste terrorist blijkt te zijn.

Rechter Anne Molloy blijkt niet bereid om Abdullah Khadr op borgtocht vrij te laten. “Dit is geen man die ik vertrouw dat hij gehoorzaamt aan voorwaarden voor zijn vrijlating,” aldus Molloy in haar uitspraak. “Er zijn aanwijzingen dat Khadr op een hoog niveau banden heeft met Al-Qaeda. Die organisatie zou hem zeer wel kunnen helpen om te ontkomen naar een plek waar hij buiten het bereik is van de Amerikaanse autoriteiten. Er bestaat een reële kans dat hij op de vlucht zou slaan.”

Abdullah, die onbeweeglijk heeft zitten toekijken, een koran in zijn hand, wordt in handboeien geslagen en weggevoerd. Zijn broer, moeder en grootmoeder lopen terug naar de ondergrondse, omringd door een kluit mediamensen. Ze doen er nu het zwijgen toe. Abdullah moet in januari weer voorkomen voor het begin van het proces over zijn uitlevering.

This post is also available in: Engels

7 Responses to Abdurahman is het zwarte schaap van de Canadese Al-Qaedafamilie

  1. […] komt bij dat de rest van de familie Khadr zich met een reeks radicale daden en uitspraken niet geliefd heeft gemaakt in Canada. Na de dood […]

  2. […] Khadrs familie, die woont in Toronto, staat bekend als ‘de Canadese Al-Qaedafamilie’, aldus zijn oudere broer Abdurahman. Op initiatief van vader Ahmed Said Khadr, een financier voor […]

  3. […] Khadr is in Amerikaanse hechtenis sinds hij in 2002 gevangen werd genomen door Amerikaanse troepen, na een vuurgevecht rond een basis van Al-Qaeda. Volgens zijn bekentenis heeft hij daarbij een handgranaat geworpen die het leven kostte aan een Amerikaanse legerarts. Khadr was naar Afghanistan gebracht door zijn vader, een Egyptisch-Canadese vertrouweling van Osama bin Laden die in 2003 omkwam bij een vuurgevecht in Pakistan. Zijn familie woont in Toronto, en staat bekend als ‘de Canadese Al-Qaedafamilie’. […]

  4. […] Het is een goede week voor de beruchte familie Khadr, internationaal bekend als ‘de Canadese Al-Qaedafamilie’. Na jaren van juridische procedures is er opeens licht aan het einde van de tunnel voor de […]

  5. […] voor Khadr, een telg van een beruchte familie uit Toronto die internationaal bekend staat als ‘de Canadese Al-Qaedafamilie’. Zijn vader, de van oorsprong Egyptische Canadees Ahmed Said Khadr, was een vertrouweling van Osama […]

  6. […] President Obama, die is teruggekomen op een belofte om Guantánamo Bay te sluiten, wil van zoveel mogelijk gevangenen af. Zijn regering dringt al geruime tijd aan op uitlevering van Khadr aan Canada, maar het Conservatieve kabinet van premier Stephen Harper heeft lang geweigerd om Khadr, een zoon van een omgekomen vertrouweling van Osama bin Laden, terug te nemen. Zijn familie staat bekend als de ‘Canadese Al-Qaedafamilie‘. […]

  7. Ingrid zegt:

    Ik hoop dat alle mensen de documentaire hebben gezien.
    Hoe een jongen van 15 is behandeld door de amerikanen en canadezen.
    Wie zijn hier de terroristen??

    Schandalig!!Ben Europeaan maar wat een dictatuur en onrecht zit er in ons systeem.

Laat een reactie achter bij Het 'kind van Guantánamo Bay' is terug in Canada | Standplaats Canada Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *