De grens tussen de VS en Canada staat bekend als ,,de langste onverdedigde grens ter wereld’’, maar tijden zijn er veranderd. Sinds kort wordt met onbemande spionagevliegtuigen de Amerikaanse noordgrens in de gaten gehouden — evenals de grens van de VS met Mexico. Een bezoek aan de basis waar de ‘Predators’ op afstand worden bestuurd.

Door Frank Kuin

GRAND FORKS. Stap door de deur van een grote, blinde aanhangwagen in een hangar op een luchtmachtbasis in de Amerikaanse staat North Dakota, en je staat opeens in de hightech cockpit van een spionagevliegtuig in vlucht. Twee piloten zitten achter de besturingspanelen van het onbemande toestel, dat beelden terugseint van het landschap aan de grens van de Verenigde Staten en Canada: eindeloze, besneeuwde vlaktes in grijstinten.

De piloten, bijgestaan door een vluchttechnicus, besturen vanaf de grond een zogeheten Predator, een onbemand vliegtuig dat opnames maakt van het grotendeels onbewaakte grensgebied van de twee landen. Het toestel, uitgerust met radar en infraroodcamera’s, kan vanaf een hoogte van 5.800 tot 8.500 meter objecten vastleggen tot tien centimeter klein – menselijke voetsporen, bijvoorbeeld, die de grens oversteken buiten de douaneposten om.

,,De Predator dient om gegevens te verzamelen,’’ zegt John Priddy, hoofd van het Nationale Operationele Centrum voor Luchtveiligheid in Grand Forks. Hij laat twee luchtfoto’s zien: een van een kaal stuk grenslandschap, en een van hetzelfde stuk land een dag later met een dunne streep – het spoor van een oversteker. ,,Wij inventariseren waar de grens wordt gepasseerd, zodat we onze grensagenten op de juiste plekken kunnen inzetten,’’ zegt Priddy. ,,Op die manier kunnen we de grens op een intelligentere manier beveiligen.’’

Een zogeheten ‘Predator’, een onbemand spionagevliegtuig, staat in een hangar op een basis in North Dakota.

Sinds kort houdt de Predator de Amerikaans-Canadese grens in de gaten van de Grote Meren tot bijna aan de westkust, een band van meer dan 1.500 kilometer, langs de 49ste breedtegraad. Het toestel vliegt heen en weer, speurend naar aanwijzingen van mogelijke terroristen, illegale immigranten en drugssmokkelaars die binnenkomen vanuit Canada – een land dat in de ogen van sommigen in de VS een laks toelatingsbeleid voert en niet hard genoeg optreedt tegen bijvoorbeeld marihuanaplantages. Radars speuren bovendien naar laagvliegende toestellen van smokkelaars.

Traditioneel staat de grens tussen de VS en Canada bekend als ,,de langste onverdedigde grens ter wereld’’, maar tijden zijn er veranderd. Sinds de terreuraanslagen van 11 september 2001 beschouwen sommige Amerikanen de open grens met hun noorderburen als de zwakste schakel in de beveiliging van het land. Regelmatig klinkt de roep om betere bewaking, zoals aan de gemilitariseerde grens met Mexico. ,,Hoewel de nadruk ligt op de zuidgrens, realiseren we ons ook dat mensen kunnen proberen om via de noordgrens binnen te komen’’, zegt Priddy.

Het is echter onbegonnen werk om de noordgrens van 6.400 kilometer te bewaken, over bergen, door bossen, over ijzige meren en velden – om niet te spreken van de grens tussen Canada en Alaska van nog eens zo’n 2.500 kilometer.

Vorige maand meldde de Amerikaanse Government Accountability Office dat aan slechts 51 kilometer sprake is van een „aanvaardbaar veiligheidsniveau”. De VS „hebben niet het vermogen om illegale activiteiten te signaleren aan het overgrote deel van de noordgrens”, staat in het rapport. Senator Joe Lieberman, voorzitter van de Senaatscommissie van Nationale Veiligheid, noemde die conclusie „absoluut alarmerend”.

Die houding tekent het verschil in mentaliteit aan weerszijden van de Amerikaans-Canadese grens sinds 2001. Terwijl de Amerikanen veiligheid benadrukken, wil Canada openheid en toegang tot de VS. De buurlanden, die in 1988 een vrijhandelsverdrag sloten, onderhouden ’s werelds grootste bilaterale handelsrelatie: dagelijks passeert 1,6 miljard dollar aan goederen en diensten de grens. Voor de VS is dat significant; voor Canada is het van economisch levensbelang.

„Het dreigingniveau is anders dan aan de zuidgrens”

Probleem voor Canada is dat het sinds 2001 buiten de beveiligingszone van de VS is komen te liggen, zegt Colin Robertson van het Canadian Defense and Foreign Affairs Institute in Ottawa. De landen werken al decennialang samen bij defensie van continent en luchtruim; tijdens de Koude Oorlog deelden ze een waarschuwingssysteem tegen Russische bommenwerpers in het Arctische gebied.

„Maar sinds 11 september is de grens verlegd van de Noordpool naar de 49ste breedtegraad”, zegt Robertson. „Sommige technologieën waarmee de VS heeft geëxperimenteerd in Irak, zoals radars en drones, worden nu ingezet aan de noordgrens.”

Volgens Robertson heeft dat te maken met Amerikaanse percepties: vergeleken met de Mexicaanse grens, waar een muur is opgetrokken, is de Canadese grens schrikbarend open. „Als je uitgangspunt is dat een grens moet zijn beschermd door een hek, dan klopt het dat er weinig bescherming is aan de noordgrens”, zegt Robertson. „Maar als je uitgaat van de vraag of een hek nodig is tegen de dreiging die uitgaat van Canada, dan moet je vaststellen dat illegale activiteit aan de grens het niveau van ernstige dreiging niet haalt.”

Dat zegt ook Wayne Arseny, burgemeester van Emerson, een Canadese grensplaats ten noorden van Grand Forks. De toegangsweg naar het dorp scheidt de provincie Manitoba van besneeuwd akkerland in North Dakota. Er is geen markering. Arseny werkte jarenlang als officier bij de Canadese douanepost verderop. „Ik zeg niet dat er geen illegaal verkeer is, maar het is vrij minimaal”, zegt hij. „Het is mogelijk om de grens op onbewaakte plekken over te steken, het is alleen niet erg praktisch. In de winter bevriezen je voeten. En het loopt in de gaten bij boeren als je over hun akkerland gaat.”

Op de luchtmachtbasis erkent Priddy dat betrappen op heterdaad zeldzaam is. „Mij wordt altijd gevraagd hoeveel mensen we dankzij de Predator hebben opgepakt”, zegt hij. „Maar zo moet je het niet zien. Er is geen toestroom van migranten vanuit Canada, het dreigingniveau is anders dan aan de zuidgrens. Ik wil niet dat Canadezen denken dat we met Predators langs hun grens vliegen omdat we bang voor ze zijn, of hen bespioneren.”

Predator in een hangar in North Dakota.

Toch wordt het vluchtgebied uitgebreid, mogelijk ook in oostelijke richting. Volgens Priddy is de Predator het beste instrument om de situatie aan de grens te inventariseren. „Net zoals je de voordeur ’s nachts op slot doet omdat je niet wilt dat er iemand inbreekt, willen mensen in de VS weten wie het land binnenkomt. Ik denk niet dat dat onredelijk is.”

Voor mijn volledige reportage, zie Predator vliegt langs grenzen van VS

This post is also available in: Engels

Tagged with:
 

3 Responses to Onbemande Predators vliegen langs grenzen van VS

  1. […] zijn sinds 2001 in gebruik genomen. Langs onbemande delen van de grens in het binnenland, tussen North Dakota en Manitoba, wordt geëxperimenteerd met onbemande spionagevliegtuigen en bewegingssensoren. En het Amerikaanse douanepersoneel aan de noordgrens is sinds 2001 opgevoerd […]

  2. […] 250 – vergeleken met 42 onder George W. Bush tussen 2004 en 2009. Onbemande vliegtuigen als de Predator en de Reaper zijn relatief goedkoop, en helpen Obama bij zijn belofte Amerikaanse grondtroepen voor […]

  3. […] militaire drones die het internationale nieuws beheersen, zoals de bewapende Reapers en Predators die door het Amerikaanse leger worden ingezet bij de omstreden campagne om vermeende terroristische […]

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *