Shell beschouwt de diepzeehaven van Seattle als een ideale uitvalsbasis voor de vloot die olie gaat aanboren in het poolgebied. Maar velen in de stad zijn daar tegen. ‘Kajaktivisten’ willen het boorplatform van Shell tegenhouden wanneer het binnenkort naar Alaska vaart.

Door Frank Kuin

Seattle. In een kleine kajak met het opschrift ‘Bescherm het Arctische gebied’ peddelt Carlo Voli in de Amerikaanse stad Seattle af op de Polar Pioneer, een reusachtig boorplatform dat Shell deze zomer wil gebruiken voor proefboringen in het noordpoolgebied. Het platform, met zijn gele basis op acht dikke palen en piramidevormige boortoren van 120 meter hoog, ligt sinds vorige maand in de haven van Seattle, schuin tegenover de moderne skyline van de stad.

Voli leidt een groep milieuactivisten in kajaks, ofwel ‘kajaktivisten’, bij een training voor protestacties in de baai bij het centrum van Seattle, Elliott Bay, wanneer het boorplatform binnenkort uitvaart richting Alaska. Zij willen dat vertrek belemmeren. De kajaktivisten leren noodmanoeuvres, bijvoorbeeld wat te doen als er iemand omslaat. ,,Veiligheid gaat boven alles”, zegt Voli, die rekent op een vloot van vele kajaks op het moment dat Shell de trossen losgooit.

Kajaktivist Carlo Voli in zijn kajak nabij het boorplatform Polar Pioneer in de haven van Seattle.

Kajaktivist Carlo Voli in zijn kajak nabij het boorplatform Polar Pioneer in de haven van Seattle.

Op het felgekleurde gevaarte dat voor zijn kajak verrijst uit het water van Terminal 5 zijn honderden havenwerkers sinds vorige maand in de weer om het boorplatform, eigendom van contractant Transocean, gereed te maken voor zijn missie in de Chukchi-zee. Shell heeft dit voorjaar toestemming gekregen van de Amerikaanse regering om voor het eerst sinds 2012 proefboringen uit te voeren in de afgelegen poolregio, die volgens de Geological Survey van de Verenigde Staten 90 miljard vaten olie bevat.

,,We zijn ons boormaterieel aan het laden, en de toeleveringschepen, met alles van boorpijpen en omhulsels tot chemicaliën en levensmiddelen”, zegt Curtis Smith, woordvoerder van Shell Alaska. Het energieconcern loopt internationaal voorop bij pogingen om de uiterst moeilijk toegankelijke olie van het noordpoolgebied aan te boren. ,,Zodra we er zeker van zijn dat het boormaterieel en de bemanning klaar zijn om naar het noorden te varen, zullen ze vertrekken, rond half juni.”

,,We moeten hier iets aan doen, te beginnen in Seattle”

Shell beschouwt de diepzeehaven van Seattle als een ideale uitvalsbasis voor jaarlijkse missies naar de afgelegen regio ten noorden van Alaska, waar geen havenfaciliteiten zijn. Wegens ijs- en weersomstandigheden kan er slechts drie maanden per jaar worden geboord, van half juli tot half oktober. Dan vriest de zee dicht en moet de boorvloot er weg. Het energieconcern wil Seattle de komende jaren gebruiken als thuishaven en overwinteringsplaats voor het Arctische project.

Dat voornemen is Seattle echter in het verkeerde keelgat geschoten. De metropool aan de westkust beschouwt de aanwezigheid van het boorplatform als een smet op zijn imago als een schone stad die duurzaamheid hoog in het vaandel draagt. Milieu-activisten en het stadsbestuur van Seattle voeren een gedreven campagne om Shell te dwarsbomen, in de hoop de omstreden oliewinning in het noordpoolgebied, ondanks de federale toestemming, op lokaal niveau tegen te werken.

Het boorplatform Polar Pioneer in de haven van Seattle, schuin tegenover de skyline van het centrum.

Het boorplatform Polar Pioneer in de haven van Seattle, schuin tegenover de skyline van het centrum.

Enkele honderden demonstranten gingen in mei in kajaks het water van Elliott Bay op om de Polar Pioneer ,,onwelkom te heten”. De protestactie werd omschreven als de ‘paddle in Seattle’, een verwijzing naar de roemruchte ‘Battle of Seattle’ van 1999, het eerste grote oproer tegen globalisering en een legendarische uiting van de protestcultuur van de stad.

,,We kunnen maar een bepaalde hoeveelheid olie verbranden, voordat het klimaat te heet wordt”, zegt demonstrant Karen Farnsworth uit Seattle. ,,Olie is van het verleden, schone energie heeft de toekomst. Maar grote ondernemingen blijven ermee doorgaan. We moeten hier iets aan doen, te beginnen in Seattle.”

Niet alleen milieuactivisten, maar ook het stadsbestuur doet zijn best om Shell te dwarsbomen. ,,Het vervult me van afschuw dat ze Seattle hiervoor willen gebruiken en dat wij bij dit project betrokken zijn geraakt”, zegt gemeenteraadslid Mike O’Brien op het stadhuis. Hij noemt het boorplatform ,,een monument voor de arrogantie van de olie-industrie.”

,,Wij willen Shell hier niet”

O’Brien onderschrijft de argumenten van milieuorganisaties tegen oliewinning in de poolregio: er bestaan geen faciliteiten in het afgelegen gebied om op te treden tegen een eventueel olielek. Bovendien zou de olie volgens tegenstanders in de bodem moeten worden gelaten als de wereld iets wil doen aan klimaatverandering. Volgens Shell, dat zelf voor noodvoorzieningen zorgt, is de olie nodig om de komende decennia in energie te kunnen blijven voorzien voor de groeiende wereldbevolking.

,,In een rationele wereld betekent een smeltende ijskap niet dat we meer olie moeten aanboren”, betoogt O’Brien. ,,Wat Shell probeert te doen vanuit Seattle is onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen nog verder te vergroten. Als vertegenwoordiger van Seattle verwerp ik dat volledig. Wij willen Shell hier niet. Ik zal doen wat ik kan om Shell ervan te weerhouden om dit als hun thuishaven te gebruiken.”

De middelen van het stadsbestuur om dat te bereiken zijn beperkt. Vergunningen worden aangevochten, en druk wordt opgevoerd op de havencommissie, een gekozen lichaam, om Shell de toestemming te ontzeggen om voor langere tijd in Seattle te blijven. Een vergadering van de havencommissie werd deze week verstoord door luidruchtige demonstranten. Smith van Shell Alaska wijst er echter op dat het contract van het concern met werfbedrijf Foss in Seattle rechtsgeldig is.

Een vergadering van de havencommissie werd deze week ontruimd na te zijn verstoord door demonstranten.

Een vergadering van de havencommissie werd deze week ontruimd na te zijn verstoord door demonstranten.

Niettemin is de weerstand tekenend voor de stad, die al jarenlang een activistische koers vaart op het gebied van milieu- en klimaatbeleid. Zo was Seattle de eerste stad in de Verenigde Staten die toezegde de doelstellingen van het Kyoto-Protocol rond uitstoot van broeikasgassen te zullen nastreven, nadat de regering van voormalig president George W. Bush het klimaatakkoord had verworpen. De stad nam het initiatief voor een eigen klimaatplan. Meer dan duizend Amerikaanse steden en dorpen volgden dat voorbeeld.

“Milieubescherming zit hier sterk in de cultuur en in de politiek,” says KC Golden van Climate Solutions, een organisatie in Seattle. Hij wijst erop dat Seattle voorziet in het overgrote deel van zijn energiebehoefte, met uitzondering van transport, door middel van schone energie zoals waterkracht. “Het feit dat we relatief krachtig zijn in onze oppositie tegen voortzetting van de afhankelijkheid van olie en het zoeken naar olie heeft voor een deel te maken met ons besef dat er een beter alternatief is, en met onze inzet om dat alternatief op te bouwen.”

Ook op het gebied van Noordpoololie verwerpt Seattle het federale beleid. ,,Dit vloeit voor een deel voort uit een gevoel van frustratie over gebrek aan nationaal leiderschap met betrekking tot klimaatbeleid”, zegt Eric de Place van het Sightline Instituut in Seattle,  een denktank op het gebied van energie- en milieubeleid. De toestemming van de regering-Obama aan het adres van Shell om in het poolgebied te boren is volgens hem ,,een zwarte vlek op zijn staat van dienst voor het milieu. De enige optie die we hebben is om dit probleem te bestrijden op het lokale niveau.”

De activisten op het water van Elliott Bay geloven daarin. ,,We beseffen dat we een bovenmatige invloed kunnen hebben als we projecten als dit kunnen vertragen of stoppen”, zegt kajaktivist Emily Johnston. ,,We willen niet medeplichtig zijn aan dit project, we willen dat het helemaal niet gebeurt. De regering laat ons in de steek. We moeten actie ondernemen, want anders gebeurt er niets.”

Kajaks van demonstranten in Seattle liggen klaar om Elliott Bay op te gaan.

Kajaks van demonstranten in Seattle liggen klaar om Elliott Bay op te gaan.

Wanneer gaat Shell naar Alaska?

De precieze datum van het vertrek van het boorplatform Polar Pioneer uit Seattle naar Alaska is niet bekend. Shell streeft echter naar half juni. De exploratievloot van het energieconcern, die in totaal uit ongeveer 30 schepen bestaat, waaronder toeleveringsschepen en schepen met noodvoorzieningen om een eventueel olielek te bestrijden, moet begin juli zijn verzameld in Dutch Harbor, Alaska. Daarvandaan gaat de vloot, als ijs- en weersomstandigheden het toelaten, via de Beringstraat naar het zogeheten Burger prospect in de Chukchi-zee, een vermoedelijke grote olievoorraad.

This post is also available in: Engels

Tagged with:
 

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *