Het Canadese kabinet van premier Harper maakt een einde aan de registratieplicht van jachtgeweren. Voorstanders van het systeem van wapenbeheersing, dat Canada onderscheidt van de Verenigde Staten, zeggen dat het levens redt. Maar volgens de regerende Conservatieven is het een last voor eerlijke boeren en jagers.

Door Frank Kuin

MONTREAL. De verplichte registratie van jachtgeweren in Canada was jarenlang een bron van ergernis voor de Conservatieve partij van premier Stephen Harper. Eerlijke wapenbezitters als boeren en jagers op het uitgestrekte platteland zouden de dupe zijn van de administratieve rompslomp van het registratiesysteem, terwijl de registratieplicht weinig zou uithalen bij de bestrijding van geweldsmisdrijven in steden.

Als ze de kans kregen, zo beloofden de Conservatieven dan ook lange tijd, zouden ze een einde maken aan het wapenregister — ingevoerd in de jaren negentig door de vorige, Liberale regering in reactie op het beruchte bloedbad bij de Ecole Polytechnique, een hogeschool in Montreal in 1989. Daarbij schoot de dader veertien vrouwelijke studenten dood met een jachtgeweer.

Een Canadese jager richt zijn geweer tijdens een jachtexpeditie.

Inmiddels hebben de Conservatieven, die vijf jaar regeerden met minderheidskabinetten, een parlementaire meerderheid. En dus liet de aankondiging niet lang op zich wachten: het register van jachtgeweren wordt afgeschaft, liet minister van openbare veiligheid Vic Toews weten. Een wetsvoorstel om het register te vernietigen zal zeker worden aanvaard door het parlement.

De jarenlange discussie over de invoering en afschaffing van de landelijke registratieplicht van jachtgeweren verdeelde Canadezen scherp tussen stedelingen en mensen op het platteland. De afschaffing is een overwinning voor landelijke kiezers, die Harper veelal steunen.

Wade Duncan, eigenaar van MacDonald’s Sporting Goods, een winkel voor buitenuitrustingen in het plaatsje Portage La Prairie in Manitoba, vindt het register misplaatst. In zijn rustieke zaak, met afbeeldingen van elanden en beren op de gevel, kun je alles kopen voor expedities naar de wildernis: van verrekijkers tot sneeuwschoenen. En vuurwapens en munitie. Tientallen jachtgeweren staan uitgestald achter de toonbank.

„Jagen is verankerd in de cultuur van Canada, een groot woest land”, zegt Duncan. „Maar tegenwoordig word je als jager minder geaccepteerd door de maatschappij, wegens de opvattingen over vuurwapens. Je wordt behandeld als een halve crimineel.”

Om een vuurwapen te verkopen, moest Duncan „door administratieve hoepels springen”, zegt hij. Hij moest de wapens die hij van leveranciers krijgt stuk voor stuk aangeven, en aan de federale overheid melden aan wie hij welk wapen verkoopt. De koper moest een vergunning hebben, en het wapen registreren. „Als winkelier moest ik me eraan te houden, maar de meeste mensen zijn tegen.”

Voorstanders van strikt toezicht op het bezit van vuurwapens, onder wie de meeste leden van de oppositie, hebben met klem gepleit voor behoud van de registratieplicht. Zij zien de regels als bewijs dat Canada een minder gewelddadig land is dan de Verenigde Staten, waar wapens makkelijker te koop zijn. In Canada bestaat geen grondwettelijk recht op wapenbezit, zoals het tweede amendement in de VS. Per hoofd van de bevolking zijn er minder geweldsmisdrijven.

De Amerikaanse filmmaker Michael Moore vergeleek de houding in Canada tegenover geweld met de Amerikaanse cultuur op befaamde manier in zijn film Bowling For Columbine:

Afschaffing van het wapenregister zou leiden tot „Amerikanisering” van Canada, betoogde Michael Ignatieff, leider van de Liberalen, tijdens een verkiezingsdebat. „We herinneren ons allemaal het bloedbad van Polytechnique. Wat dat ons heeft geleerd, is de noodzaak van vuurwapenbeheersing in elke strategie om misdaad te bestrijden. We moeten het wapenregister houden. Het is Canadees, het werkt.”

Volgens Heidi Rathjen, een oud-studente van Polytechnique die jarenlang campagne voerde voor de registratieplicht namens de Canadese Coalitie voor Vuurwapenbeheersing, heeft het register een wezenlijke bijdrage geleverd aan een vermindering van huiselijk geweld. ,,Als de politie een klacht krijgt, kijken ze of er wapens in huis zijn en kunnen ze die weghalen.”

De Canadese de politie beaamt dat het register een nuttig hulpmiddel is bij misdaadbestrijding. Agenten van de politie in Canada raadpleegden het register vorig jaar ruim 5 miljoen keer, in de meeste gevallen om na te gaan of iemand beschikt over een vuurwapen.

Onlangs werd bekend dat het aantal moorden in Canada het laagste niveau heeft bereikt in 44 jaar. Moorden met jachtgeweren zijn sinds de invoering van het register in de jaren negenig gestaag gedaald, zoals te zien in statistieken over het register die zijn verzameld door de omroep CBC.

7,6 miljoen wapens

Volgens het wapenregister telde Canada (32 miljoen inwoners) eind vorig jaar 7,6 miljoen wapens. Ruim 1,8 miljoen mensen hadden een geldige vergunning voor wapenbezit.  Het register, van kracht sinds 2001, staat los van het vergunningsysteem voor wapenbezitters, beperkingen op het bezit van pistolen en het verbod op automatische wapens.

Rathjen verwerpt het argument dat jagers met registratieplicht worden gecriminaliseerd. „Ze moeten een formulier invullen, en het is gratis. Net zoals je je auto moet registreren. Daarbij word je ook niet behandeld als iemand die een dodelijk ongeluk gaat veroorzaken.”

Ondanks de afschaffing van het hard bevochten register blijft Rathjen strijdlustig. ,,We vechten door,” verklaart ze. ,,Hopelijk kunnen we de gegevens van Quebec en Ontario redden.” De regering van Quebec heeft de gegevens van het register over zijn inwoners al opgeëist, om een eigen register te beginnen. Het kabinet-Harper heeft verklaard geen gegevens aan de provincies te zullen afstaan. Een juridische strijd lijkt waarschijnlijk.

Los daarvan wil Rathjen er alles aan doen dat de Conservatieven zullen worden herinnerd aan de afschaffing van een systeem dat wordt gesteund door een meerderheid van de bevolking. ,,We moeten ervoor zorgen dat het ze zal schaden, en dat het publiek zich realiseert wat we verliezen.”

Tagged with:
 

One Response to Harper schaft vuurwapenregister af

  1. […] een vergunning. Tot voor kort moesten kopers jachtgeweren registreren bij de overheid, maar die registratieplicht is onlangs afgeschaft door de regering van premier Stephen Harper – een omstreden maatregel die door tegenstanders is […]

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *