Montreal experimenteert sinds kort met een eigen stelsel van openbare leenfietsen, onder de naam Bixi. De stad hoopt het goede voorbeeld te geven in autominnend Noord-Amerika, om mensen uit hun benzineslurpers te krijgen, en op het rijwiel.

Door Frank Kuin

MONTREAL. Even zoeken is het, vanaf de uitgang van het metrostation Jean-Talon in de Canadese stad Montreal. Maar na een paar minuten lopen, op de hoek van Avenue Henri-Julien, staat daar een glimmende stalling van Bixi, ’s werelds nieuwste openbare leenfietsensysteem. En ik heb geluk: van de elf gleuven waar fietsen in kunnen worden vastgezet, zijn er tien leeg. Maar eentje heeft een fiets. Een Bixi. Die is het komende uur voor mij.

Met een creditcard betaal ik bij de automaat van de stalling 5 Canadese dollar voor gebruik van het systeem voor een dag. Ook geef ik toestemming een borgsom van 160 euro in te houden. De automaat geeft een papiertje af met een code. Die toets ik in bij de houder van de fiets, en klik! De fiets komt los. Ik zet het zadel in de hoogste stand en begin aan een proefrit met het eerste grote leenfietsensysteem van Noord-Amerika.

Montreal experimenteert sinds kort met een eigen stelsel van ‘grijze fietsen’: openbare leenfietsen die voor een geringe prijs door iedereen kunnen worden gebruikt om van A naar B te komen, en dan kunnen worden weggezet voor de volgende gebruiker. Voortbouwend op ‘Vélib’, het grootscheepse leenfietsenplan in Parijs, hoopt Franstalig Montreal een voorbeeld te geven aan andere steden in autominnend Noord-Amerika, om mensen uit hun benzineslurpers te krijgen, en op het rijwiel.

Fietsers bij een stalling van Bixi in het centrum van Montreal.

Bijna driehonderd stallingen zijn de afgelopen weken neergezet in en rond het centrum van de stad. Ongeveer drieduizend fietsen zijn in omloop. Op internet is live te zien hoeveel fietsen en open plekken elke stalling heeft. De belangstelling is groot: in de eerste zes weken zijn ruim 175.000 trips gemaakt. Meer dan vierduizend mensen hebben maand- of jaarabonnementen aangeschaft (respectievelijk 18 en 50 euro). Met een abonneepas hoef je de 5 dollar voor daggebruik niet te betalen. Wel betaalt iedereen voor verbruikte tijd: het eerste halfuur van elke trip is gratis, het tweede kost 1 euro. Daarna loopt het halfuurtarief op tot 4 euro. Het systeem is dan ook gericht op relatief korte ritten.

De Bixi, een samentrekking van bicyclette en taxi, is een stevig, zilverkleurig fietsje van aluminium met het voorkomen van een mountain bike: dikke banden, drie versnellingen, knipperende voor- en achterlichten aangedreven door een dynamo. Ik zoek het dichtstbijzijnde fietspad op. Daarvoor moet ik een omweg maken, want vergeleken bij Nederland zijn fietspaden in Noord-Amerikaanse steden schaars. En fietsen op de drukke verkeersaders is niet echt aan te bevelen, want automobilisten hebben weinig oog voor je.

Automobilisten in Noord-Amerika  houden niet echt rekening met fietsers

„Automobilisten houden niet echt rekening met fietsers, maar als we meer fietsen op straat krijgen, dan verandert dat vanzelf”, stelt Alain Ayotte van Stationnement de Montreal. Dit parkeeragentschap van de stad beheert het Bixisysteem. Hoewel dat op het eerste gezicht een onwaarschijnlijke keuze lijkt, heeft het zijn voordelen boven beheer door een privé-onderneming (zoals het stadsreclamebedrijf JCDecaux in Parijs): het parkeeragentschap beschikt over parkeerplekken in de hele stad om dokstations te plaatsen, en heeft bovendien veel ervaring met grote hoeveelheden financiële transacties via parkeerautomaten.

Evenals de parkeerautomaten die Montreal gebruikt, worden de Bixi-automaten van stroom voorzien door zonnepanelen. Niet zozeer uit milieuoogpunt, maar vanwege het gemak: automaten en stallingen kunnen overal worden neergezet; er hoeft niet eerst bedrading te worden aangelegd. Ook kunnen de stations makkelijk worden verplaatst en uitgebreid. En in de wintermaanden, wanneer de straten van Montreal vol liggen met sneeuw en er niet te fietsen valt, wordt het hele systeem weggehaald.

Een andere innovatie is het slotsysteem van de fietsen bij de stallingen. Bixi’s worden niet vastgezet aan het voorwiel, maar aan het frame. Ayotte beschouwt dat als een verbetering op het Franse Vélib, dat te kampen heeft met vernieling en diefstal. ,,Als iemand echt de wil heeft om een fiets te stelen, dan is daar altijd een weg voor,’’ zegt hij. ,,Maar ik denk dat ons slotsysteem beter is dan dat in Parijs.’’ Er zijn nog geen fietsen verdwenen, zegt Ayotte – al is er wel wat vandalisme geconstateerd.

Bixi’s worden vastgezet aan het frame.

De stad Montreal heeft 23 miljoen dollar geïnvesteerd in Bixi, in omvang het vierde leenfietsenplan ter wereld, dat deze zomer wordt uitgebreid tot vijfduizend fietsen en vierhonderd stations. Doel is om dat bedrag in drie jaar terug te verdienen. Bovendien hoopt Ayotte het systeem te verkopen aan andere steden. Toronto, New York, Boston en Los Angeles hebben belangstelling getoond. Minneapolis wil Bixi’s bestellen als het daarvoor financiering rond kan krijgen. In Londen is Bixi een van vijf kandidaten dat een voorstel mag doen voor een leenfietsensysteem.

Ondertussen ben ik hard op weg naar het centrum, over het fietspad langs Rue De Brébeuf. Regelmatig zie ik andere Bixicoureurs aankomen met hun knipperlichtje. Een man in een pak. Twee jongeren. Eén van hen is opgevallen dat je op de ene Bixi harder moet trappen dan op de andere, zegt hij. Ik moet inderdaad aardig doortrappen.Via Parc Lafontaine en een fietspad langs de verkeersader Boulevard de Maisonneuve bereik ik mijn eindstation, Rue Sherbrooke bij de kruising met Saint-Marc.

Gelukkig zijn er enkele open plekken – als dat niet zo is, moet je op zoek naar een ander station. Ik duw de fiets vast tot er een groen lichtje aangaat. Klaar. De rekening verschijnt wel op het creditcardoverzicht. Nu alleen nog naar huis.

This post is also available in: Engels

Tagged with:
 

3 Responses to Montrealers uit de benzineslurper en op de Bixi

  1. […] op Mont-Royal, de ondergrondse stad, tot aan een van de nieuwste toevoegingen aan Montreal: het Bixi-leenfietsensysteem. En natuurlijk antwoord op de vraag: waarom is het ‘Le Reine Elizabeth’, terwijl ‘reine’ […]

  2. […] stallingen is Citibike het grootste leenfietsenprogramma van Noord-Amerika, net voor Montreal, dat het systeem ontwierp en de fietsen levert. Gebruikers kunnen de fietsen huren voor een onbeperkt aantal ritten tot 30 minuten, daarna begint […]

  3. […] stallingen is Citibike het grootste leenfietsenprogramma van Noord-Amerika, net voor Montreal, dat het systeem ontwierp en de fietsen levert. Gebruikers kunnen de fietsen huren voor een onbeperkt aantal ritten tot 30 minuten, daarna begint […]

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *