In haar woonplaats Toronto is de activiste Jane Jacobs overleden. De schrijfster van het standaardwerk The Death and Life of Great American Cities kwam op voor leefbare buurten. Toronto was volgens haar “de meest hoopvolle en gezonde stad in Noord-Amerika’’.
Door Frank Kuin
TORONTO. Haar hele leven maakte Jane Jacobs zich sterk voor leefbare steden. De activiste en auteur van het standaardwerk The Death and Life of Great American Cities, die gisteren op 89-jarige leeftijd overleed in haar Canadese woonplaats Toronto, heeft een persoonlijk stempel gedrukt op hoe er in Noord-Amerika en daarbuiten wordt gedacht over stadsplanning.
De van oorsprong Amerikaanse Jacobs bouwde een blijvende reputatie op als voorvechtster van leefbare buurten, sinds ze in de jaren zestig ten strijde trok tegen de modernistische, grootschalige stedenbouw die toen in zwang was. Ze waarschuwde tegen de aanleg van snelwegen door stadscentra, en tegen hoogbouw langs brede, kaarsrechte stadsboulevards, voordat anderen inzagen dat dergelijke ontwikkelingen nadelig waren voor de centra van talloze Amerikaanse metropolen.
Jane Jacobs verzette zich tegen de aanleg van snelwegen door stadscentra.
Jacobs, die in Pennsylvania werd geboren en tot de jaren zestig in New York woonde, genoot geen opleiding tot architect of stedenbouwkundige. Ze begon als schrijfster van artikelen en ontwikkelde haar ideeën over stedenvorming op basis van haar eigen observaties. Ze was een voorstander van organische stedenbouw, zonder grootschalige plannenmakerij, waarbij wijken met elkaar in verbinding staan. Buurten zijn volgens Jacobs gezonder als ze meerdere doelen hebben, als mensen er zowel wonen als werken als ontspanning zoeken.
Een editie van The Death and Life of Great American Cities uit 1964.
Jacobs publiceerde hier niet alleen ideeën over, zoals meest befaamd in The Death and Life of Great American Cities in 1961, maar ondernam ook actie. In New York leidde ze met succes een strijd tegen een voorstel van de stadsplanner Robert Moses om een snelweg aan te leggen door zuidelijk Manhattan. Die campagne droeg in belangrijke mate bij aan het behoud van SoHo en Greenwich Village, nu onder de meest levendige buurten van New York.
Het vooruitzicht dat haar twee zoons zouden worden opgeroepen om te dienen in de oorlog in Vietnam bewoog Jacobs en haar gezin in 1968 uit te wijken naar het Canadese Toronto. Ook daar raakte Jacobs betrokken bij een succesvolle campagne om de aanleg te voorkomen van een snelweg door de stad. Ze leverde felle kritiek op de initiatiefnemers van dat plan, die de stad volgens haar wilden “Los-Angeliseren’’. Toronto, vaak omschreven als een stad van vele buurten, was volgens Jacobs juist nog “de meest hoopvolle en gezonde stad in Noord-Amerika’’.
Critici omschreven de ideeën van Jacobs als te kleinschalig, te informeel en rommelig. Ooit werd haar verweten dat ze “homeopathische remedies voorschreef tegen stedelijke kankergezwellen’’. Jacobs hield echter vol – en kreeg uiteindelijk van velen gelijk.
Share
Nederlands 
