Een Canadese oorlogsveteraan is onlangs door een toevallige ontmoeting herenigd met een Nederlandse man die hij aan het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft geholpen. Bijna 70 jaar na hun eerste ontmoeting kwam hij opnieuw in contact met de man, die na de oorlog naar Canada bleek te zijn geëmigreerd.
Door Frank Kuin
Toronto. George Emmerson kan zich nog goed herinneren hoe hij aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in Enschede een uitgehongerde Nederlander te hulp kwam. De jonge Canadese soldaat maakte wat eten klaar voor de broodmagere man, die was vrijgelaten uit een gevangenenkamp, en gaf hem twee chocoladerepen.
Wat Emmerson, nu een oorlogsveteraan van 93, niet kon vermoeden was dat hij bijna zeventig jaar later bij toeval zou worden herenigd met de Nederlander. Herinneringen aan het voorval brachten de twee mannen bijna zeven decennia na hun ontmoeting in Enschede opnieuw bijeen in Canada.
“Ik had niet verwacht dat ik hem ooit terug zou zien,” zegt Emmerson in zijn woning in Whitby, een voorstad van Toronto. Ondanks zijn hoge leeftijd is de bevrijder nog in uitstekende gezondheid. “Door de twee chocoladerepen kwam de cirkel rond. Het was ongelooflijk, de tranen rolden over mijn gezicht.”
Oorlogsveteraan George Emmerson kwam na bijna 70 jaar opnieuw in contact met een man die hij hielp rond de bevrijding van Nederland.
Emmerson, die als vrijwilliger diende in het Canadese leger, was in 1944 en 1945 betrokken bij de bevrijding van Nederland. Hij werkte als militaire chauffeur, en voerde missies uit om goederen naar verschillende eenheden te brengen. Rond het einde van de oorlog was hij gestationeerd in Enschede, waar zijn kleine eenheid een herenhuis betrok.
Canadese troepen openden bij hun opmars de poorten van gevangenkampen, herinnert Emmerson zich. “Ik zag honderden mannen uit die kampen langs de wegen lopen, op weg naar huis,” vertelt hij. “Ze hadden geen andere manier om thuis te komen.”
In mei 1945 bracht een partner van Emmerson een van de ex-gevangenen het huis binnen. De jongeman was broodmager, en op sterven na dood, zegt Emmerson. “Hij was net een geraamte, ik kon mijn vingers zo om zijn arm doen.” De gevangenen waren zo uitgehongerd in de kampen dat ze gras hadden gekookt om te eten.
“Ik wist niet waar hij naartoe ging, en of hij levend thuis zou komen”
Emmerson bakte wat aardappelen en cornedbeef voor de man. Die at het gretig op. “Je kon merken dat hij uitgehongerd was, want hij pakte het op en duwde het in zijn mond. Toen het op was vroeg hij om meer.” Emmerson vreesde dat zijn gast dood zou kunnen gaan als hij ineens te veel zou eten.
Toen hij vertrok, gaf Emmerson hem twee chocoladerepen mee voor onderweg naar huis, uit een pakket dat zijn ouders hem hadden toegestuurd uit Canada. Emmerson adviseerde hem om er af en toe een stukje van te nemen. “Ik wist niet waar hij naartoe ging, en of hij levend thuis zou komen. Maar ik had gedaan wat ik kon.”
Emmerson keerde na de oorlog terug naar Canada, waar hij werkte in de verzekeringssector in de omgeving van Toronto. Twee jaar geleden ging hij een meubelzaak in de regio binnen om een nieuwe leunstoel te kopen. Hij raakte aan de praat met de vrouw die er werkte – een Nederlandse van geboorte, zo bleek.
George Emmerson ontmoet Henk Metselaar in een tehuis in Oshawa, Ontario (foto uit nieuwsitem CTV News)
De veteraan vertelde over zijn periode in Nederland. De vrouw, Hillie Carnegie, zei dat haar vader in een gevangenkamp had gezeten. Emmerson noemde de vrijgelaten gevangenen die hij had gezien, het voorval met de vermagerde jongeman in Enschede, het eten, en de twee chocoladerepen. Hillie barstte in tranen uit. “Dat was mijn vader.”
De vader van Hillie, Henk Metselaar, was na de oorlog met zijn jonge gezin naar Canada geëmigreerd. Hij vertelde altijd over de Canadees die voor hem had gekookt en hem chocoladerepen had gegeven, en hoopte de soldaat die zijn leven had gered ooit terug te vinden. Hij vestigde zich bij Toronto en werkte jarenlang bij een autobandenproducent.
Metselaar, nu 95, lijdt aan de ziekte van Alzheimer, en is niet meer aanspreekbaar. Hij woont in een tehuis in Oshawa, een voorstad van Toronto op minder dan een half uur rijden van het huis van Emmerson. Emmerson zoekt hem nog regelmatig op – en neemt dan twee chocoladerepen voor hem mee (videobeelden van een bezoek vorig najaar, door het Canadese CTV News).
“Hij kwam naar Canada wegens die soldaat, en heeft hem uiteindelijk gevonden”
“Ik ben erg blij dat ze elkaar op deze manier hebben teruggevonden,” zegt Hillie, die werd geboren in Leeuwarden (haar eigenlijke naam is Hiltje). Haar vader kwam oorspronkelijk uit Driebergen, vertelt ze. “De reden dat we naar Canada zijn gekomen in de jaren vijftig, was wegens die Canadese soldaat.”
Hillie en haar vijf broers en zussen kregen het verhaal vaak te horen toen ze opgroeiden in de provincie Ontario. “Als we ons bord niet leegaten, dan zei mijn vader: ‘eet het op, want wij hebben honger geleden’. Hij vertelde hoe de Canadezen zijn leven hadden gered en dat we hier waren dankzij de Canadezen.”
Voor Emmerson was de hereniging emotioneel, zegt hij. De veteraan, die meereist naar Nederland met een Canadese delegatie om de herdenking van 70 jaar bevrijding bij te wonen, is trots op de rol die hij heeft gespeeld – ook al is herkenning moeilijk wegens de verandering van het voorkomen van Metselaar en zijn dementie.
Toch is Emmerson ervan overtuigd dat er een connectie is. “Ik neem hem bij de hand en zeg tegen hem: ‘weet je nog van de Canadese soldaat?’ Zo probeer ik het terug te brengen in zijn geheugen. Hij kwam naar Canada wegens die soldaat, en heeft hem uiteindelijk gevonden.”
—
George Emmerson is teruggekeerd naar Nederland voor de herdenking van 70 jaar bevrijding. Hij reed mee in het defilé van veteranen in Apeldoorn op zaterdag 9 mei 2015 (foto linksboven):
Later vandaag/vanavond meer foto's op http://t.co/pdcykUVfWU waar al de eerste foto's van vanmorgen staan pic.twitter.com/RLfM72J9Iw
— Apeldoorn Actueel (@ApeldoornActuee) May 9, 2015
This post is also available in: Engels
Share
Nederlands 
English 
