Naaktfoto bleef Amanda Todd achtervolgen

Het Canadese tienermeisje Amanda Todd verwierf grote bekendheid als slachtoffer van intimidatie via het internet. De man die haar tot wanhoop en uiteindelijk zelfmoord dreef was vermoedelijk een Nederlander. Hij chanteerde haar met een foto van haar borsten.

Door Frank Kuin

Montreal. Het begon als een willekeurig virtueel contact van twee eenzame internetgebruikers: in 2010 raakte cutiielover, een tienermeisje op zoek naar aandacht, in een chatroom in gesprek met Joe26. Eerst leek het onschuldig, met complimentjes en geflirt. Ze werd „beeldschoon” genoemd en kreeg er een goed gevoel van. Maar de gevolgen van de online ontmoeting waren noodlottig.

Amanda Todd, het Canadese meisje achter de bijnaam ‘cutiielover’, raakte in de twee jaar die volgden verstrikt in een net van chantage en intimidatie dat werd gesponnen door haar anonieme bewonderaar. Ze werd tot wanhoop gedreven door pesterijen over een naaktfoto van zichzelf die hij stiekem maakte via haar webcam. Hij verspreidde de foto via het internet. In oktober 2012 zag ze geen uitweg meer uit haar sociale isolement, en maakte ze een einde aan haar leven. Ze was 15.

Na haar dood kreeg Todd internationale bekendheid als een slachtoffer van intimidatie via internet (‘cyberbullying’), wegens een filmpje van zichzelf dat ze ruim een maand eerder op YouTube had gezet. In het filmpje, een noodkreet die miljoenen keren is bekeken, doet ze zwijgend haar verhaal met briefjes waarop ze haar ervaringen beschrijft. ,,Hij wist mijn adres, school, en de namen van vrienden en familieleden’’, schreef ze op een van de blaadjes over de man die haar leven tot een hel maakte.

„Hij” is vermoedelijk een Nederlander: Aydin C., een 35-jarige man die in januari is opgepakt bij Tilburg, zo bleek vorige week toen hij werd voorgeleid bij de rechtbank in Amsterdam. C. wordt verdacht van afpersing en intimidatie van Todd en tientallen andere slachtoffers. Vermoedelijk was hij een toeschouwer van Todd bij BlogTV, een site waar gebruikers kunnen livestreamen, en waar Todd zich liet overhalen om voor haar webcam haar truitje omhoog te trekken en haar borsten te laten zien.

Die impulsieve daad achtervolgde Amanda tot haar dood. Een kijker legde het beeld stiekem vast. ‘Cappen’ heet dat, naar het Engelse woord capture (vangen, buitmaken). Volgens het gebruik van ‘cappers’ kwam de foto van Todd met ontbloot bovenlichaam terecht op een pornosite. Links naar die site werden een jaar later via het sociale netwerk Facebook naar haar vrienden gestuurd – vermoedelijk vanuit Nederland, door C.

„Ik kan die foto nooit meer terugkrijgen”

Todd belandde in een neerwaartse spiraal van spanning en depressie. Nadat de foto de ronde deed op haar school in Port Coquitlam, een voorstad van Vancouver aan de Canadese westkust, werd ze het doelwit van pesterijen. Ze werd uitgemaakt voor pornoster en camerahoer. In haar filmpje beschrijft ze haar gevoelens van wanhoop en een incident waarbij ze in elkaar werd geslagen. „Ik voelde me belachelijk.”

Om aan het stigma te ontkomen ging ze eind 2011 naar een andere school. Maar ze kwam niet van de belager af: onder de naam Tyler Boo maakte hij een Facebookpagina waarop hij zich uitgaf als een toekomstige leerling van de school. Hij bevriendde andere leerlingen – en veranderde vervolgens zijn profielfoto in de toplessfoto van Todd. Hij zette haar onder druk: voer meer „shows” op voor de webcam, of de naaktfoto gaat naar meer vrienden. „Ik kan die foto nooit meer terugkrijgen”, aldus Todd in haar video. „Hij gaat voor altijd rond.”

Beeld uit het filmpje van Amanda Todd: “Ik heb niemand, ik heb iemand nodig.”

Carol Todd, de moeder van Amanda, speelde de dreigementen door aan de politie, maar die liet weten weinig te kunnen doen, zei ze tegen de Canadese omroep CBC. Amanda werd aangeraden al haar internetprofielen te sluiten. Carol Todd suggereerde dat de politie de internetidentiteit van Amanda zou overnemen, om met de stalker in contact te komen. Dat is niet gebeurd.

Maar net zoals Amanda in haar naïviteit niet vermoedde dat haar bewonderaar kwade bedoelingen had en haar leven tot een hel kon maken, had de belager geen idee hoe bekend zijn slachtoffer zou worden. Todd verwierf roem in Canada en daarbuiten met haar video. De premier van de westkustprovincie British Columbia, Christy Clark, reageerde op haar dood met een eigen videobericht waarin ze pleitte voor een strengere aanpak van cyberbullying.

Want het geval van Amanda Todd is niet uniek: ook andere tienermeisjes zijn het doelwit van ‘cappers’ die hen via webcams uit de kleren praten, en vervolgens onder druk zetten door de beelden te exploiteren als kinderporno. De term voor dergelijke chantage is ‘sextortion’: seksuele afpersing zonder lichamelijk contact. Er is geen geld mee gemoeid; de daders zijn meestal uit op een gevoel van macht, naast seksuele bevrediging.

Na haar dood werd het politieonderzoek drastisch opgevoerd; volgens de politie in Port Coquitlam heeft internationale samenwerking tot de arrestatie van Aydin C. geleid. Wegens de grote bekendheid van Todd willen autoriteiten in British Columbia hem graag berechten, hebben ze laten weten. Zij willen dat het Canadese ministerie van Justitie Nederland om zijn uitlevering vraagt.

Juridische experts in Canada betwijfelen of het zover zal komen. Uitlevering heeft meestal betrekking op misdrijven door een verdachte uit het land zelf in het buitenland. Bovendien is C. ook al in Nederland aangeklaagd, en moet hij daar terechtstaan. Afgezien van de afloop van dat proces, kan hij niet opnieuw worden berecht voor dezelfde misdaden in een ander land.