Bestrijding brand in bejaardenhuis bemoeilijkt door extreme kou

Meer dan dertig bejaarden zijn vermoedelijk omgekomen bij een brand in een bejaardentehuis in Quebec. Bestrijding van het vuur en berging van de slachtoffers wordt bemoeilijkt door extreme vrieskou en een dikke laag bevroren bluswater.

Door Frank Kuin

Montreal. Bij een felle uitslaande brand in een bejaardentehuis in de Canadese provincie Quebec zijn in de nacht van woensdag op donderdag vermoedelijk meer dan dertig ouderen om het leven gekomen. Vijf doden zijn geborgen; bijna dertig mensen werden gisteravond nog vermist, de meesten van hen bejaarden die slecht ter been waren, of dement. Twintig inwoners van het tehuis hebben de brand overleefd.

De oorzaak van de brand in L’Isle-Verte, een plaatsje van ongeveer 1.500 inwoners zo’n 200 kilometer ten noordoosten van Quebec-Stad, is onduidelijk. Het vuur begon kort na middernacht, en zette in korte  tijd een hele vleugel van het tehuis, La Résidence du Havre, in lichterlaaie. De oudere vleugel van het gebouw van drie verdiepingen bestond uit hout en beschikte niet over een sprinklerinstallatie.

Brandweerlieden bij het bejaardenhuis in l’Isle-Verte dat is verwoest. Foto CP

Volgens ooggetuigen werd dat deel van het complex binnen een uur in de as gelegd. Enkele ouderen zochten toevlucht op hun balkons, maar pogingen van familieleden om hen daarvan te redden mislukten wegens de intensiteit van het vuur. ,,Niemand begrijpt wat er gebeurd is’’, zei Yvan Lévesque, een restauranthouder in het dorp, tegen de Canadese omroep CBC. ,,Het ging zo vlug, niemand kon iets doen.’’

De meeste van de inwoners van het tehuis waren ouder dan 85 jaar, en hadden hulp nodig om zich voort te bewegen. Er waren twee werknemers aanwezig. Arnaud Côté, een 84-jarige inwoner van het tehuis, hielp drie van zijn medebewoners naar buiten. ,,Iedereen riep om hulp’’, zei hij. ,,Ik ging de gang op vanuit mijn kamer en hoorde het alarm. Er was veel rook. Ik heb mijn buren wakker gemaakt, ik riep: er is brand, we moeten weg!’’

,,We moeten ijs breken, dat willen we op een respectvolle manier doen’’

Bestrijding van de brand werd bemoeilijkt door extreme vrieskou, met temperaturen rond -20 graden Celsius en gevoelstemperaturen tot -30 in de gure wind, die het vuur aanwakkerde. De lokale brandweer riep versterking in uit de regio. Brandslangen bevroren, en brandweerlieden moesten elkaar in hoog tempo afwisselen om onderkoeling te voorkomen. Bevroren bluswater heeft de restanten van het tehuis, en de directe omgeving, bedekt met een laag ijs van 30 centimeter dik op sommige plaatsen.

Daardoor is het moeilijk om te beginnen aan het onderzoek naar de toedracht van de brand, aldus een woordvoerder van de politie van Quebec. De eerste prioriteit zal zijn om lichamen te bergen uit de ijzige ruïnes. ,,Als we naar binnen gaan om mogelijk de mensen eruit de halen die binnen waren, willen we voorzichtig te werk gaan’’, zei Guy Lapointe. ,,We moeten ijs breken, dat willen we op een respectvolle manier doen tegenover de potentiële slachtoffers.’’

De brand in L’Isle-Verte is de tweede grote ramp in Quebec binnen zeven maanden. In juli ontspoorde een trein met ruwe olie in het dorp Lac-Mégantic. Bij de explosies en vuurzee die daardoor werden veroorzaakt in het uitgaanscentrum kwamen 47 mensen om en werden 30 gebouwen verwoest. Evenals in Lac-Mégantic treft de ramp in L’Isle-Verte zo goed als alle inwoners van het plaatsje; iedereen kent slachtoffers.

Reddingswerkers bij het in de as gelegde bejaardenhuis, la Résidence du Havre. Foto AFP

Premier Pauline Marois van Quebec, in Davos voor het economische forum, betuigde haar medeleven met de inwoners van L’Isle-Verte. ,,Onze regering zal alles doen om te helpen’’, zei zij. De Canadese premier Stephen Harper, op bezoek in Jordanië, sprak hoop uit voor de vermisten, maar voegde toe dat ,,er geen twijfel is dat het verlies van mensenlevens aanzienlijk is.’’

In Canadese media kwam een debat op gang over de regulering van bejaardentehuizen, met name op het gebied van brandveiligheid voor mensen met beperkte mobiliteit. In niet alle delen van het land zijn sprinklerinstallaties verplicht. In Quebec zijn sproeiers verplicht sinds 2000, maar niet met terugwerkende kracht voor tehuizen die voor dat jaar zijn gebouwd. De in de as gelegde vleugel van La Résidence du Havre dateerde van 1997. Een nieuwer deel van het gebouw heeft wel een sproeiersysteem.