Twee Toronto’s botsen over Ford

Het centrum van Toronto heeft het gehad met Rob Ford, die in opspraak is geraakt wegens videobeelden waarop hij crack rookt en dreigt iemand te vermoorden. Maar in de buitenwijken van de stad blijft hij populair.

Door Frank Kuin

Toronto. Omringd door veiligheidsmensen en achtervolgd door een chaotische horde journalisten en cameralieden baant Rob Ford, de burgemeester van de Canadese stad Toronto, zich een weg naar zijn kantoor op het stadhuis. Omstanders roepen hem steunbetuigingen toe: ,,We houden van u, burgemeester Ford!’’ En: ,,Geef ze ervan langs, Robbie!’’

Burgemeester Rob Ford van Toronto wordt achtervolgd door een horde journalisten en cameralieden bij het stadhuis.

Verslaggevers vuren vragen af op de lijvige burgemeester, die zijn ambtsketen om heeft: Welke stappen denkt hij dat de gemeenteraad tegen hem zal ondernemen bij de zitting van deze week? En is hij van plan om er tijd tussenuit te nemen voor behandeling van zijn persoonlijke problemen? ,,Ik ga nergens naartoe, geloof me’’, is het enige dat hij kwijt wil, voordat hij verdwijnt achter de deuren van zijn kantoor.

Alsof er niets aan de hand is heeft Ford vlak daarvoor een toespraak gegeven bij het oorlogsmonument in het centrum van Toronto, de grootste stad van Canada, bij een plechtigheid ter gelegenheid van Remembrance Day – zijn eerste openbare optreden sinds hij vorige week toegaf crack cocaïne te hebben gebruikt, en stiekem gemaakte videobeelden opdoken waarin hij wild tekeer gaat en dreigt iemand te zullen vermoorden.

,,Hij heeft de hele stad in verlegenheid gebracht’’

Er is dus wel degelijk het een en ander aan de hand – en Toronto zet zich schrap voor verdere onthullingen over de nu wereldberoemde burgemeester. Canadese media brengen hem in verband met drugscriminelen. Een persoonlijke vriend van Ford moet vandaag voorkomen op beschuldiging van handel in marihuana en afpersing rond videobeelden waarop Ford te zien zou zijn terwijl hij een crackpijp rookt. De video viel deze zomer in handen van de politie toen een drugs- en wapenbende werd opgerold.

Bovendien staat Ford, een conservatief die heeft beloofd drugsgeweld in de stad hard aan te pakken, zelf op surveillancebeelden van de politie. Hij is vastgelegd tijdens nachtelijke ontmoetingen op parkeerplaatsen, compleet met uitwisseling van pakketjes. Zijn telefoon is door de politie afgeluisterd. Ford is niet gearresteerd of in staat van beschuldiging gesteld van een misdrijf, maar de schijn zit hem in toenemende mate tegen.

,,Hij heeft de hele stad in verlegenheid gebracht’’, zegt Ed Zwolinski, een inwoner van Toronto op het plein voor het stadhuis. ,,Ik zou me al voor hem schamen als hij takelwagens bestuurde voor de gemeente, maar hij is onze burgemeester. Ik werk zelf als leraar, mijn gedrag moet aan bepaalde maatstaven voldoen, en terecht. Hij zou niet in staat moeten zijn om gewoon door te gaan. We mogen dit niet zomaar laten passeren.’’

Ed Zwolinski tekent zijn protest aan in krijt op een muur bij het stadhuis van Toronto.

Velen in Toronto zijn het daarmee eens. ,,Waar ik me het meest zorgen om maak is dat het schandaal zijn vermogen in de weg staat om zijn werk te doen’’, zegt Bob Seon uit Toronto. Volgens raadslid Denzil Minnan-Wong heeft de burgemeester ,,geen morele autoriteit meer op het gebied van misdaad en veiligheid, en drugsbeleid’’. Kranten als de Toronto Star en de Globe and Mail hebben opgeroepen tot zijn aftreden.

Maar daar denkt Ford niet aan, en er heerst aarzeling over de vraag hoe hij moet worden aangepakt. Er bestaat geen mechanisme om de burgemeester weg te sturen – mede omdat dat nooit eerder nodig is geweest in Toronto, dat wegens zijn omvang en relatieve ordentelijkheid ooit is omschreven als ‘New York bestuurd door Zwitsers’. De provincie Ontario, geworteld in het loyalisme aan de Britse kroon toen de Amerikaanse revolutionairen daartegen in opstand kwamen, heeft afzetting van gezagsdragers niet bepaald in de genen.

Bovendien is er terughoudendheid om Ford aan te pakken wegens zijn persoonlijke populariteit in de uitgestrekte buitenwijken van Toronto. In die delen van de stad, bijgenaamd ‘Ford Nation’, staat hij bekend als de kampioen van de gewone man, die met succes tegenwicht biedt aan de trendy elite van het centrum. Zijn kiezers hebben het gehad met de beoefenaars van yoga en de drinkers van latte die alles beter weten. Ford heeft geen boodschap aan politieke correctheid, en staat een fiscaal conservatief beleid voor als dat van de Tea Party. Hoe harder hij wordt afgekraakt, hoe meer zijn aanhangers hem op handen dragen.

,,Wat hij in zijn eigen tijd doet, moet hij zelf weten’’

,,Hij is een goede burgemeester, hij doet zijn werk goed’’, zegt Ray Edwards, die Ford blijft steunen. ,,Wat hij in zijn eigen tijd doet, moet hij zelf weten. Hij gaat op een verantwoordelijke manier met belastinggeld om. Zijn voorganger deed dat niet, die liet een miljardenschuld achter. Waarom is dat geen schandaal? Als je links bent, kom je overal mee weg. De liberale media hebben het altijd op Ford gemunt.’’

Die kloof tussen rijke, hippe stedelingen en inwoners van de buitenwijken die zich niet kunnen vinden in hun vooruitstrevende prioriteiten borrelt al jaren in Toronto, een metropool die onstuimig groeit. Sinds de stad in 1998 is samengevoegd met een aantal lijvige voorsteden tot één megagemeente, zijn de inwoners van de buitenwijken in de meerderheid – een feit dat leidde tot de onwaarschijnlijke verkiezing van Ford tot burgemeester in 2010. De volgende verkiezingen zijn over een jaar.

De controverse rond Ford heeft de tegenstelling verder op scherp gezet. Zwolinski pakt een stuk krijt uit een doosje dat is neergezet door tegenstanders van Ford, om mensen in staat te stellen hun persoonlijke boodschappen op de muren en op de stoep bij het stadhuis te kalken – een recente gewoonte in Toronto. ,,Blijf alstublieft in Etobicoke’’, schrijft hij, doelend op de buitenwijk waar Ford vandaan komt. ,,Daar houden ze van u, hier niet.’’

Maar Edwards denkt dat de rol van Ford nog niet is uitgespeeld. De gemeenteraad is van plan hem op te roepen enige tijd vrij te nemen. ,,Ik denk dat hij zich een tijdje terugtrekt om af te kicken, en dat hij dan terugkomt’’, voorspelt Edwards. ,,En dan wint hij de volgende verkiezingen.’’