De zorgwet van president Obama leidt volgens tegenstanders tot gezondheidszorg op zijn Canadees, een schrikbeeld voor velen in de Verenigde Staten. Toch zijn er grote verschillen tussen het Canadese stelsel en ‘Obamacare’.
Door Frank Kuin
Montreal. Al zes maanden wacht Robert, een kennis, op een heupoperatie hier in Montreal. Begin oktober kon hij eindelijk terecht – maar na een dag wachten in een ziekenhuisbed kreeg hij te horen dat de ingreep toch werd uitgesteld, wegens een complicatie bij een andere patiënt, eerder op de dag. Nu hoopt hij deze week aan de beurt te zijn.
Robert was geërgerd over het uitstel van de operatie, zijn eerste grote ervaring met het zorgstelsel in Canada. Maar hij kon ermee leven, zegt hij. „Het is niet levensbedreigend. Als ik kanker had, zou ik waarschijnlijk meer gespannen zijn over de wachttijd. Maar aan de andere kant zou het dan ook geen zes maanden duren. Dit is niet comfortabel, maar het is ook geen kwestie van leven of dood.”
Amerikaanse collega’s van Robert – hij heeft een hoge baan bij een internationaal bedrijf – spraken er echter schande van, vertelt hij. In de Verenigde Staten zou dit nooit gebeuren, hielden ze hem voor. „Zij hebben geld om zo snel mogelijk een arts te zien”, zegt hij. „Ze kunnen sneller geholpen worden, omdat zorg wordt gezien als een product, iets dat je koopt. Maar miljoenen mensen hebben daar geen toegang tot zorg, is dat eerlijk? ”
Health card van de provincie Quebec
Het lot van Robert, die ondanks zijn goede salaris niet op slag over een nieuwe heup kan beschikken, is een schrikbeeld voor velen in de VS. De huidige sluiting van de overheid is het gevolg van Republikeinse pogingen om de zorgwet van president Obama te blokkeren, uit vrees voor Canadese toestanden: ziekenhuizen die worden overspoeld door verzekerden, met ellenlange wachttijden tot gevolg. ‘Canadian-style health care’ in de VS, ofwel gezondheidszorg op zijn Canadees: een socialistisch lot dat radicale Republikeinen koste wat kost willen afwenden.
Canadezen zijn, ondanks gemor over wachttijden, juist trots op hun universele zorgstelsel, dat minder geld kost dan het Amerikaanse: ruim 11 procent van het nationale inkomen, vergeleken met 17 procent ten zuiden van de grens. Ze beschouwen het systeem, waarbij iedereen is gedekt, als bewijsstuk nummer één dat hun land socialer is dan de VS. Alle inwoners van Canada hebben een health card van de provincie waarin ze wonen. Voor medische hulp trek je die uit de portemonnee; je credit card kun je thuislaten. Je ziet nooit een rekening voor medische behandeling – en wat je ook mankeert, faillissement is uitgesloten als complicatie.
Maar tenzij je spoedeisende hulp nodig hebt, zul je geduld moeten opbrengen. Wachttijden zijn de achilleshiel van het Canadese stelsel. Bij de campagne voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van een jaar geleden voerden de Republikeinen Shona Holmes op, een Canadese die naar eigen zeggen veel te lang moest wachten op een hersenoperatie en uitweek naar de VS. Ze zou zijn bezweken als ze in Canada was blijven wachten, verzekerde ze het Amerikaanse televisiepubliek in een reclamespot.
Is Canada inderdaad het land van Obamacare? De verschillen blijven groot. In tegenstelling tot Canada, waar iedereen is gedekt via de belastingen, blijft het Amerikaanse stelsel ook met Obamacare een lappendeken van verzekeringen via werkgevers en via bestaande programma’s als Medicare en Medicaid. De zorg die je krijgt hangt in de VS af van de vraag of je een bronzen, zilveren of gouden dekking hebt – en niet, zoals in Canada, van de ernst van je ziekte.
Heuppatiënt Robert verkiest het Canadese model, ook al zou hij in staat zijn geweest om voor een heupoperatie te betalen. „Ik zou misschien naar de VS kunnen verhuizen, daar zou ik minder belasting betalen en sneller behandeld worden”, zegt hij. „Maar ik ben me ervan bewust dat ik niet de enige ben die op deze operatie wacht. Ook iemand met een laag inkomen wordt hier geholpen. Het is een kwestie van eerlijkheid. Ik geloof in ons systeem.”
Share
Nederlands 
