Het Noordoosten van het Noord-Amerikaanse continent rekent elk jaar op een ‘Indian summer’, een nazomerse toegift van warm weer voordat de strenge winter begint. De precieze oorsprong van de term is onzeker, en als klimaatverschijnsel is het fenomeen niet vastomlijnd. Maar de felle herfstkleuren zijn er niet minder spectaculair om.

Door Frank Kuin

Montreal. Het berglandschap aan weerszijden van de Autoroute des Laurentides ten noorden van de Canadese stad Montreal staat in lichterlaaie. Van frisgroen tot okergeel, oranje en vuurrood: de sparren, berken en esdoorns van het Laurentian gebergte vormen een eindeloos palet van felle herfstkleuren, badend in de warme najaarszon.

Een klim langs een bospad bij het plaatsje Val-Morin, over krakende droge bladeren, leidt tot een hoge rotswand met uitzicht over Lac La Salle, een van de duizenden frisse zoetwatermeren in dit gebied. Glooiend heuvellandschap strekt zich uit, bedekt met talloze tinten van vurige herfstkleuren. Het hele noordoosten van het Noord-Amerikaanse continent staat rond deze tijd van het jaar bekend om deze zogenoemde ‘fall foliage’.

De bossen rond een meer in Val-Morin baden in de najaarszon.

De bossen rond een meer in Val-Morin baden in de najaarszon.

Aan de oever van het meer staan de buitenhuizen van stedelingen, de cottages of chalets waar Canadezen in de warme zomers de stad ontvluchten en ontspanning zoeken. In de zomermaanden wordt bij deze datsja’s gezwommen, gekanood, gebarbecued. Jongeren laten zich op luchtbanden voortslepen door speedbootjes, en ’s avonds laat kun je zonder veel lichtvervuiling in volmaakte stilte turen naar de sterrenhemel. Je hoort dan alleen heel af en toe de klagende roep van een eenzame Canadese eend, een ‘loon’, op het meer.

Dat was tot en met Labour Day, begin vorige maand – een vage herinnering die al is weggezakt in de drukte van het wisselvallige herfstseizoen. Want hij is al lang weer voorbij, die mooie zomer. Of toch nog niet helemaal? Het mag dan oktober zijn, en Thanksgiving staat weliswaar voor de deur in Canada, maar het is ook al dagenlang warm: meer dan twintig graden, met stralende zon en nauwelijks wind. Aangekomen op de rotswand is het zonnebaden.

Het doet denken aan de ‘Indian summer’, de indiaanse zomer, een zomerse toegift waar dit deel van het continent elk jaar op rekent. De echte zomer is achter de rug, het is al koud geweest, soms zelfs met wat nachtvorst, en dan opeens, boem: een periode van warm weer. Alsof de zomer nog een ereronde maakt. Alsof de bewoners van de streek nog een warm bad is gegund, voordat de hele regio onverbiddelijk in de gure greep van de winter belandt.

Als klimaatverschijnsel is de indiaanse zomer niet vastomlijnd

De precieze oorsprong van de term ‘Indian summer’ is onzeker, maar het oudste bekende gebruik dateert van een brief in 1778 in New England. Er zijn diverse verklaringen voor het de naam, bijvoorbeeld dat indianenvolken hun gewassen halverwege de herfst oogstten. Een politiek minder correcte verklaring is dat de felle herfstkleuren van de periode kolonisten deed denken aan de hoofdtooien van de inheemse bevolking. Hoewel inheemse bevolkingsgroepen over het algemeen de voorkeur geven aan termen als aboriginal, native en First Nations in plaats van varianten van indianen en indiaans, kan de term Indian summer meestal wel door de beugel.

Als klimaatverschijnsel is de indiaanse zomer niet wetenschappelijk vastomlijnd. Volgens sommigen kan er alleen sprake van zijn na de eerste vorst, anderen hanteren een lossere definitie van een warme periode na kouder herfstweer. Dat kan overigens overal ter wereld voorkomen. Het is zelfs niet uitgesloten dat de term afkomstig is uit India, en te maken heeft met de zomerperiode na het regenseizoen in zuid-Azië. Maar het begrip wordt toch vooral geassocieerd met de oostkust van de VS en Canada tot aan de Grote Meren in het hart van het continent.

Herfst in de Laurentians ten noorden van Montreal.

Herfst in de Laurentians ten noorden van Montreal.

Daarbij geldt overigens dat de term niet alleen tot de verbeelding spreekt als weersverschijnsel. Het concept heeft ook de poëtische bijklank van late bloei, of een laatste kans. Dichters als Emily Dickinson en Dorothy Parker schreven erover, en Indian summer staat centraal in liedjes van onder meer The Doors en het Glenn Miller Orchestra.

Beneden op het meer gaan twee kanoërs voorbij. Een late vakantieganger maakt een rustig rondje op een waterfiets met haar golden retriever aan boord. Iedereen weet: de tijd nadert om de bootjes uit het water te halen, de leunstoelen op te bergen voor de winter, en de barbecue af te dekken. Maar nog even niet. Nog even luieren in de late zomerzon.

Tagged with:
 

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *