Het Canadese immigratiestelsel is er in toenemende mate op gericht om het aanbod van nieuwkomers af te stemmen op de vraag in het land, met name op de arbeidsmarkt. Canada loopt voorop bij de nieuwe internationale trend van zogenoemde designer immigration, ofwel ‘immigratie op maat’. Sinds 1971 trok het land nooit zoveel migranten als nu.

Door Frank Kuin

WINNIPEG. Bijna negen uur op een doordeweekse ochtend in Winnipeg, en de kantoorgangen in het Canadese prairiestadje staan vol immigranten. Nieuwkomers uit Azië, Afrika en andere delen van de wereld stromen binnen uit de lift, en trekken winterjassen uit. IJverig gaan ze zitten voor lessen over de Canadese maatschappij – een eerste stap om een weg te vinden in hun nieuwe land.

De meesten zijn ‘vers van het vliegtuig’, in het jargon van de Canadese integratiesector: nog maar vier à zes weken in Winnipeg. In de workshops van integratieorganisatie ‘Entry’ leren ze praktische zaken. Hoe mensen elkaar groeten. Hoe bankzaken en het gezondheidsstelsel werken.  Hoe je een sollicitatiebrief schrijft. Vandaag vertelt een gastdocent over de Canadese arbeidsmarkt.

„Ik ben hier bijna een maand”, zegt Fides Castillo, een 46-jarige Filippijnse. Ze is met man en drie kinderen gekomen, op aandringen van een neef die vijf jaar geleden emigreerde. „Mijn jongste kinderen zijn al op school. We logeren bij mijn neef. Ik hoop snel een baan te vinden. Aan het weer moeten we wennen, maar de mensen zijn behulpzaam en staan open voor alle nationaliteiten.”

Deelnemers aan de seminars van de integratie-organisatie ‘Entry’ in Winnipeg.

Winnipeg, hoofdstad van de provincie Manitoba, groeit door immigratie. Zo’n 15.000 nieuwkomers voegden zich in 2010 bij de 1,2 miljoen inwoners. Het hoogste aantal sinds 1947. Frustratie in Manitoba ligt daaraan ten grondslag – niet over een toestroom van vreemdelingen, maar juist over het tegenovergestelde: de provincie trok te weinig buitenlanders, in vergelijking met de grote multiculturele steden van het land. Er wordt, evenals in heel Canada, een actief beleid gevoerd met een doelstelling die weinig andere landen hebben: meer immigratie.

Jennifer Howard, minister van Werkgelegenheid en Immigratie van Manitoba

„Alle provincies van Canada willen meer immigranten”, zegt Jennifer Howard, minister van Werkgelegenheid en Immigratie van Manitoba. Canada ontvangt jaarlijks ruim een kwart miljoen nieuwkomers, op een bevolking van 34 miljoen. Immigratie draagt in belangrijke mate bij aan de groei van de bevolking. De meeste migranten vestigen zich in de miljoenensteden Toronto, Montreal en Vancouver. Winnipeg, dat kampt met een krimpende bevolking, wilde „ook profiteren”, zegt Howard. „We moesten harder werken om meer mensen te trekken.”

Om dat te bereiken startte Manitoba een trend: het begon zelf immigranten te werven in het buitenland, onder meer via internet. De provincie ‘nomineert’ kandidaten bij de Canadese overheid, die verantwoordelijk is voor immigratie en visa uitgeeft. Gegadigden worden beoordeeld op taalvaardigheid, scholing en professionele kwaliteiten, maar ook op familiebanden. Want wie al familie heeft in Manitoba is meer geneigd om zich er permanent te vestigen. Het is een kettingreactie: nieuwkomers uit de Filippijnen, India en China vestigen zich met gezin, en moedigen weer familieleden aan.

Met het beoogde resultaat: de immigratiestroom naar Manitoba is in tien jaar in omvang vertienvoudigd, zegt Fanny Levy, hoofd van de afdeling die de aanmeldingen verwerkt. Bij haar staan kasten vol mappen van kandidaten, gerangschikt op achternaam. Dertig medewerkers van diverse achtergronden evalueren de aanmeldingen. „We zoeken naar mensen die flexibel zijn”, zegt Levy, zelf afkomstig uit Argentinië. „Dit is de enige manier om demografische groei te bereiken en voldoende arbeidskrachten te trekken.”

„We leggen contacten met zoveel mogelijk werkgevers.”

Het immigratieproces kan een jaar of drie duren. Gursharan Dhanoa arriveerde onlangs uit India met zijn vrouw en dochter, op aanraden van zijn zwager. Hij meldde zich aan bij Manitoba, en kreeg zijn visum bij de Canadese ambassade in Delhi. „We wonen bij mijn zwager”, vertelt hij. „Ik leer beter Engels, en hoop te gaan werken in een hotel.” Hij glundert: „De eerste keer dat ik sneeuw zag vallen was ik zielsgelukkig.”

Het nominatie-initiatief is de jongste stap in de verfijning van het Canadese immigratiestelsel, een geoliede migratiemachine die er in toenemende mate op is gericht om het aanbod van nieuwkomers af te stemmen op de vraag in het land, met name op de arbeidsmarkt. Sommigen spreken van designer immigration, ofwel ‘immigratie op maat’: de nadruk ligt op de selectie van mensen met vaardigheden waaraan behoefte is in Canada (een kwart van immigranten wordt toegelaten op basis van professionele vaardigheden; nog eens 35 procent zijn hun gezinsleden).

Beleidsmakers in Canada beschouwen de aanpak simpelweg als een toepassing van beproefde ingrediënten van geslaagde integratie: reële kansen op een baan, het uitgangspunt dat immigranten met hun gezin komen en staatsburger worden, en de aanwezigheid van een netwerk voor de nieuwkomer, bestaande uit integratieorganisaties, een gemeenschap van de eigen nationale achtergrond, en familie. „We kijken niet naar een arbeidskracht alleen, zoals gebeurde bij gastarbeiders in Europa”, zegt Ben Rimpel van de afdeling immigratie van het ministerie. „Het is een migratie van gezinnen, van nieuwe burgers.”

Deelnemers aan de seminars van de integratie-organisatie ‘Entry’ in Winnipeg.

Na aankomst in Canada begint het echte werk. Via organisaties als Entry komen nieuwkomers terecht bij instanties die hen op weg helpen op de arbeidsmarkt. Employment Solutions for Immigrant Youth organiseert sollicitatietrainingen en regelt werkervaringsplaatsen bij bedrijven, voor een gesubsidieerd minimumloon. „We proberen mensen te plaatsen in hun werkgebied”, zegt Norman Umali, een integratiewerker. „We leggen contacten met zoveel mogelijk werkgevers.”

Ingenieursbedrijf AMPS in Winnipeg is zo’n werkgever. Het heeft meerdere nieuwkomers in dienst, onder wie Shirin Ghanbari, een 32-jarige elektrisch ingenieur uit Iran. Zij is sinds vier jaar in Canada. „Eerst was het moeilijk, want ik was alleen en sprak niet goed Engels”, zegt ze. „Sinds twee jaar zijn mijn ouders en zus hier ook. Ik heb cursussen gevolgd om hier als ingenieur te kunnen werken, en een goede baan gevonden. Ik voel me nu thuis.”

Volgens Rita Chahal van de Kamer van Koophandel staan bedrijven open om immigranten aan te nemen. „Iedereen wint”, meent Chahal. „Nieuwkomers willen graag werken, daarvoor zijn ze gekomen. Hun bereidheid om te doen wat nodig is om te slagen is groot, niemand verwacht dat dingen uit de lucht vallen.”

Nummerplaat van Manitoba.

Twee van haar medewerkers zijn nieuwkomers: Reygel Robles kwam in 2009 uit de Filippijnen, Mani Raza immigreerde vorig jaar uit Pakistan. Beiden verwijzen naar het motto op de nummerplaten van auto’s, ‘Friendly Manitoba’. „Dat klopt echt”, zegt Raza.

En zo is Winnipeg op weg om, in navolging van grotere Canadese steden, een multiculturele stad op de prairie te worden, compleet met Filippijnse kranten en Indiase festivals. In weerwil van internationale trends lijkt niemand daar tegen. Er is geen graffiti tegen buitenlanders, geen Canadese anti-immigratiepartij. Alle federale partijen, inclusief de regerende Conservatieven, werven actief immigrantenstemmen. Het Canadese multiculturele model – een ‘mozaïek’ waarbij van nieuwkomers wordt verwacht dat ze volwaardig deelnemen aan de maatschappij, desgewenst met behoud van hun culturele identiteit – staat niet ter discussie.

„We zijn allemaal opgegroeid met de multiculturele identiteit van Canada”, verklaart minister Howard. „Het wordt gezien als iets om te vieren. Ik spreek mensen van alle generaties, overal in de provincie, en ik heb geen weerstand ervaren tegen immigratie. Er is een brede consensus dat we meer mensen moeten opnemen.”

Twee keer zoveel legale migranten als in VS

Volgens voorlopige cijfers van het Canadese bureau voor statistiek, StatsCan, komt de immigratie over 2010 voorlopig uit op 265.000 nieuwkomers, het hoogste aantal in veertig jaar. In 2009 waren er 252.000 immigranten.

Vergeleken met de VS neemt Canada, in verhouding ruim twee maal zoveel legale immigranten op. Ongeveer 20 procent van de Canadese bevolking is in het buitenland geboren. In Toronto, een stad van ongeveer 5,5 miljoen inwoners die jaarlijks groeit met zo’n 100.000 nieuwkomers, is bijna de helft van de bevolking in het buitenland geboren.

Een overzicht:

25,4% economische immigranten (toegelaten om professionele vaardigheden)

35,5% gezinsleden van economische immigranten

25,9% familieleden van eerder immigranten

9,1% vluchtelingen

4,1% overig

Top 10 bronlanden van immigranten in Canada, 2007 – 2009

This post is also available in: Engels

Tagged with:
 

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *