Duizenden Canadezen eisten dit weekeinde het onmiddellijke vertrek van Canadese militairen uit Afghanistan. Na meer dan veertig doden groeit het gevoel dat de operatie in Kandahar geen vredesmissie is. „We zijn bang dat we betrokken zijn geraakt bij een oorlog waar we niet meer uit kunnen komen.”

Door Frank Kuin

TORONTO. Linda Borau houdt een plakkaat omhoog met de tekst „Canada weg uit Afghanistan”. De Canadese is afgekomen op een demonstratie in Toronto tegen de Canadese gevechtsrol in de Afghaanse provincie Kandahar. Ze is geschrokken van de „verandering in taal” rond de operatie, verklaart ze. Aanvankelijk dacht ze dat de Canadezen in Afghanistan een vredesmissie uitvoerden; dit jaar is duidelijk geworden dat er sprake is van een oorlog.

„We zijn bang dat we betrokken zijn geraakt bij een oorlog waar we niet meer uit kunnen komen,” aldus Borau, een van honderden demonstranten die in een regenachtig Toronto beëindiging eisten van de Canadese militaire aanwezigheid in Kandahar. Canadese troepen zullen daar tot zeker 2009 blijven. „Er is een kloof tussen wat ons is verteld over wat we daar gingen doen en wat er daadwerkelijk gaande is. We zitten daar in een oorlogszone waar veel slachtoffers vallen.”

In heel Canada demonstreerden zaterdag enkele duizenden mensen tegen de Canadese rol in Afghanistan. Dat was voor het eerst sinds Canada eind vorig jaar 2.300 militairen in Kandahar stationeerde om veiligheid te bieden in het kader van de NAVO-operatie. Meer dan veertig Canadese soldaten zijn er inmiddels omgekomen, voornamelijk bij zelfmoordaanslagen door opstandelingen en bij militaire operaties tegen strijders van het voormalige Talibaanregime. De Talibaan manifesteren zich het sterkst in de zuidelijke provincies Kandahar en Helmand, waar de Britten hun kwartier hebben.

Duizenden Canadezen demonstreerden zaterdag tegen Canadese betrokkenheid bij de oorlog in Afghanistan, zoals hier in Toronto.

Duizenden Canadezen demonstreerden zaterdag tegen Canadese betrokkenheid bij de oorlog in Afghanistan, zoals hier in Toronto.

Sinds de Koreaanse oorlog in de jaren vijftig heeft Canada, dat zich toelegt op vredesmissies en humanitaire interventies, niet zoveel manschappen verloren bij een militair conflict. Hoewel de operatie van de Canadezen in Kandahar eind vorig jaar vrij ongemerkt van start ging, is zij nu een voortdurende bron van voorpaginanieuws. Bijna wekelijks vallen er Canadese doden. Het precieze doel van de operatie is echter niet iedereen duidelijk, en er bestaat geen helder beeld van vooruitgang. In Canada is daarom een groeiend ongemak ontstaan over de operatie.

„Wat we hier vandaag zien is een openbare uiting van diepe bezorgdheid over deze missie,” zegt Jack Layton, leider van de sociaal-democratische NDP, de enige partij in het Canadese parlement die terugtrekking van Canadese troepen eist, kort voor de demonstratie in Toronto. „Dit is de verkeerde missie voor Canada. Canadezen willen dat ons land werkt aan vredesverdragen en humanitaire hulp. Deze missie is slecht gedefinieerd; ze voedt geweld en extremisme in plaats van die te verminderen. Canada wordt er niet veiliger door, noch wordt het leven van Afghanen er beter van. Het is tijd dat we onze troepen terugtrekken uit een gevechtsmissie die is geïnspireerd door George Bush.”

„Canadezen willen dat ons land werkt aan vredesverdragen en humanitaire hulp”

Volgens Layton is de operatie in zuidelijk Afghanistan „onevenwichtig”, een verwijzing naar een vorige week gepubliceerd rapport van de Senlis Council, een internationale denktank. Daarin staat dat voor elke dollar aan humanitaire hulp in de regio negen dollar wordt uitgegeven aan militaire kosten. Dat is de verkeerde aanpak om het vertrouwen van de Afghaanse bevolking te winnen, aldus de groep, temeer omdat er hongersnood heerst onder ontheemden in Kandahar. Door mee te doen aan de gevechtsmissie heeft „de Canadese regering zich aangesloten bij het Amerikaanse buitenlandse beleid,” zegt John Etches, een demonstrant bij de mars in Toronto.

Recente opiniepeilingen hebben vertwijfeling over de operatie in Canada aan het licht gebracht. Begin deze maand bleek uit een omvangrijke peiling dat 59 procent van de Canadese bevolking meende dat „Canadese soldaten doodgaan voor een niet te winnen zaak.” Anderzijds wees een opinieonderzoek dat dit weekeinde werd gepubliceerd uit dat een krappe meerderheid van 55 procent gevechtsmissies voor het Canadese leger wel ondersteunt, vooropgesteld dat er een geloofwaardige onderbouwing voor bestaat.

Affiche voor de National Actiedag tegen Canadese deelname aan het conflict in Afghanistan.

Affiche voor de National Actiedag tegen Canadese deelname aan het conflict in Afghanistan.

De verandering in opvattingen over de oorlog in Afghanistan is een politiek probleem voor de Conservatieve regering van premier Stephen Harper. Harper, die met een parlementaire minderheid regeert, is een krachtige voorstander van Canadese betrokkenheid bij de internationale strijd tegen terreur, aan de zijde van de Verenigde Staten. Hij heeft zich gebonden aan Canadese aanwezigheid in Kandahar tot 2009, en mogelijk langer. Hoewel Afghanistan bij de laatste Canadese verkiezingen in januari van dit jaar nauwelijks een rol speelde, zal dat bij nieuwe verkiezingen, die volgend jaar worden verwacht, veranderen.

Harpers hoop op een verbetering in de situatie lijkt dan ook gevestigd op mogelijke versterking in het zuiden van Afghanistan door andere NAVO-landen. Canada, dat zich internationaal jarenlang afzijdig hield als het aankwam op vechten, draagt nu opeens een te zware verantwoordelijkheid binnen de NAVO-operatie, vinden de meeste waarnemers. In navolging van de NAVO-top suggereerde de Canadese minister van Defensie, Gordon O’Connor, deze maand dat andere NAVO-landen, gelegerd in het veel rustigere noorden en westen van Afghanistan, hun troepen zouden moeten vrijmaken om bij te springen in het zuiden, waar de nood het hoogst is. Ook minister van Buitenlandse Zaken Peter MacKay heeft daarop aangedrongen – en is van plan dat opnieuw te doen bij een NAVO-top in Letland, volgende maand. „We kunnen dit niet blijven doen zonder verdere steun,” aldus MacKay.

David Bercuson, een militair analist aan de Universiteit van Calgary en een voorstander van de missie, meent dat een gelijkmatiger verdeling van de lasten onder NAVO-landen cruciaal is om Canada aan boord van de operatie te houden. „Als de NAVO zegt: we gaan troepen op een meer mobiele manier inzetten, en de Amerikanen kunnen naar het zuiden komen, dan zullen we zien dat de Talibaan echt op zijn donder gaat krijgen,” zegt hij. „Dat zou beslist een stimulans zijn voor de steun aan deze operatie. Maar als de NAVO dat niet doet, dan denk ik dat de publieke steun in dit land het komend jaar zal wegsmelten.”

This post is also available in: Engels

Tagged with:
 

2 Responses to Oorlog in Afghanistan is ‘verkeerde missie voor Canada’

  1. […] van terreinwinst op opstandelingen naar het voorkomen van terreinverlies. De humanitaire hulp die de bevolking graag ziet als focus van de operatie verloopt moeizaam; de drie omgekomen militairen maakten deel uit van de […]

  2. […] Aanhangers van Layton, vooral progressieven en jongeren, herdachten gisteren geschokt een oprechte politicus die, met overtuiging en een populistische inslag, jarenlang opkwam voor de gewone man. In zijn acht jaar als leider van de sociaaldemocraten zette Layton, een voormalig gemeenteraadslid in Toronto, zich in voor gezondheidszorg en het milieu, en tegen Canadese deelname aan de oorlog in Afghanistan. […]

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *