Canada verbaasd over binnenlandse terreurcel

De arrestatie van zeventien terreurverdachten heeft in Canada geleid tot verbazing. De verdachten wilden grote aanslagen plegen in Toronto en Ottawa. ‘Dit is erg dicht bij huis.’

Door Frank Kuin

TORONTO. Mohammad Iqbal is verrast, zegt hij voor de deur van het Al-Rahman Islamic Centre for Education, een islamitisch buurtcentrum in een buitenwijk van het Canadese Toronto. Een grote terreurdreiging zou hij nooit verwachten in Canada. Niet hier in Mississauga, de rustige voorstad met bochtige straten en keurig gemaaide gazons waar hij sinds zes jaar woont. En al helemaal niet in het buurtcentrum, een eenvoudig pand naast een kruidenierswinkel, een Pakistaans restaurant en een leegstaande stomerij. Iqbal komt hier om te bidden, zijn zoontje krijgt Arabische les.

Toch zou het Al-Rahman centrum de voedingsbodem zijn geweest voor een groot terreurcomplot dat het afgelopen weekeinde werd opgerold door de Canadese politie. De hoofdverdachte van zeventien arrestanten, de 43-jarige Qayyum Abdul Jamal, was hier tot zaterdagnacht conciërge. Toen werd hij opgepakt tijdens een grootschalige anti-terreuroperatie van de Canadese politie. Hij bracht schoolkinderen rond met een schoolbus. En omdat het zeven jaar oude buurtcentrum krap bij kas zit en niet over een eigen imam beschikt, trad hij soms ook op als vrijwillige preker.

Het Al-Rahman centrum in Mississauga zou de voedingsbodem zijn geweest voor een groot terreurcomplot.

Daarbij droeg hij haat uit jegens de Verenigde Staten en Canada, zo kwam dit weekeinde naar buiten. De plaatselijke afgevaardigde in het provinciale parlement, Wajid Khan, bevestigde dat hij zich bij een bezoek aan Al-Rahman had gedistantieerd van kritische uitlatingen van Jamal over de aanwezigheid van Canadese troepen in Afghanistan in het kader van de ‘oorlog tegen terreur’. Canadese soldaten zouden daar zijn om „moslimvrouwen te verkrachten”, zo zou Jamal hebben gezegd. Jamal zou zich bovendien hebben ontfermd over een groep jongeren; vijf van de 17 arrestanten waren minderjarige jongens.

De Canadese betrokkenheid bij de oorlog tegen terreur lijkt een motief te zijn geweest voor het terreurcomplot, waarbij de verdachten bomaanslagen wilden plegen op binnenlandse doelen. De vermeende aanwezigheid van een binnenlandse terreurcel, een groep in Canada geboren extremisten, heeft tot verbazing geleid in Canada. Canadezen beschouwen hun land over het algemeen als vredelievend, een terreuraanslag onwaardig. „Dit is erg dicht bij huis”, zegt Tony, een buurman van het Al-Rahman centrum die zijn achternaam niet wil geven. „Ik zou dit hier niet hebben verwacht.”

Iqbal zegt niets te weten van de vermeende activiteiten van Jamal. „Ik ken hem niet”, zegt hij. Een andere bezoeker van het Al-Rahman centrum, een man van middelbare leeftijd die niet met zijn naam in de krant wil, kent hem wel. „Ik ken alle zes die zijn gearresteerd van dit centrum”, zegt hij. „Ik ben zeer verrast over de beschuldigingen. Ik zou ze geen extremisten of radicalen noemen. Er bestaan wel anti-Amerikaanse sentimenten in de moslimgemeenschap. Ik ben het niet altijd eens met hun standpunten, maar we leven in een vrij land en iedereen mag zeggen wat hij wil.”

„Dit is niet goed voor ons, hoe leg ik het uit?”

Iqbal voelt zich ongemakkelijk bij de negatieve aandacht die moslims sinds de arrestatiegolf van het weekeinde hebben gekregen. Bij een andere moskee in Mississauga werden dit weekeinde de ruiten ingegooid, vermoedelijk als vergelding voor het vermeende terreurcomplot. „Niet meteen alle islamieten zijn slecht”, zegt hij, terwijl twee meisjes met hoofddoekjes door de luxaflex gluren, klaar om te worden afgehaald door ouders in SUV’s. „Dit is niet goed voor ons. De kinderen vragen wat er gebeurt. Hoe leg ik het uit?”

Meer moslims in Canada hebben hun vrees geuit voor vergeldingsacties. Er bestaat zorg over verstoring van het relatief ontspannen sociale klimaat in Canada rond moslims, vergeleken bij de Verenigde Staten en de meeste Europese landen. Canada telt meer dan 600.000 moslims op een bevolking van 30 miljoen. De overgrote meerderheid van hen, zo luidt de lijn die dit weekeinde is uitgedragen door iedereen, van het hoofd van politie in Toronto tot de minister van Openbare Veiligheid, gelooft in Canadese sociale waarden als tolerantie, respect en diversiteit.

Bij de moskee waar de vermeende vergeldingsactie plaatsvond zijn veertien ramen dichtgetimmerd. Binnen neemt Hamid Slimi, een jonge imam van Marokkaanse afkomst, de schade op. „Dit heeft waarschijnlijk te maken gehad met het feit dat alle arrestanten moslims zijn”, zegt hij. „Het is op ons afgereageerd.”

Bij de moskee van de International Moslim Organization in Etobicoke zijn na de terreurarrestaties ruiten ingegooid.

Slimi beschouwt de vernieling als een incident, een actie van een onwetende eenling. „Over het algemeen is Canada veel toleranter dan andere plekken in de wereld”, zegt hij. „Iedereen is zich bewust van de verschillen tussen mensen, omdat bijna iedereen hier immigrant is. Het is een klimaat van leven en laten leven.”

Imam Slimi wil geen conclusies trekken over de terreurarrestaties, maar hij acht het niet uitgesloten dat sommige jongeren zijn geradicaliseerd. „Het is altijd mogelijk dat jongeren worden gemanipuleerd.”

Voor de deur van het Al-Rahman centrum bestaat enige berusting in de mogelijkheid dat een binnenlandse terreurcel zich heeft kunnen ontwikkelen. „Het zat er in dat er een keer iets zou gebeuren”, zegt Lance, een andere buurtbewoner die alleen zijn voornaam wil geven. „Canada is betrokken bij de oorlog tegen terreur. Niet iedereen is het daarmee eens. We proberen daar goed werk te doen, maar we lopen de kans daarvoor te worden bestraft. Ik heb alleen te doen met de onschuldige mensen die nu te maken hebben met vergeldingsacties.”

Anti-terreuroperatie: 17 arrestaties

TORONTO, 6 JUNI. – De groep vermeende moslimterroristen die dit weekeinde werd gearresteerd bij een grote antiterreuroperatie van de politie in het Canadese Ontario, was van plan aanslagen te plegen op binnenlandse doelen, waaronder mogelijk het Canadese parlement in Ottawa en de CN Tower in Toronto, de hoogste vrijstaande toren ter wereld.

Dat heeft de politie van Toronto verklaard naar aanleiding van de arrestatiegolf in de nacht van vrijdag op zaterdag, waarbij zeventien vermeende terroristen werden opgepakt. Ongeveer 400 politiemensen waren betrokken bij de operatie, een van de grootste anti-terreuracties in Noord-Amerika sinds de aanslagen van 11 september 2001. Verdere aanhoudingen worden niet uitgesloten, en relaties worden onderzocht met mogelijke verdachten in andere landen, waaronder de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Denemarken en Zweden.

De politie nam drie ton ammoniumnitraat in beslag, een grondstof voor het maken van bommen. Geheim agenten en inlichtingendienst waren betrokken bij de levering van het materiaal – een tactiek die dit weekeinde door advocaten van de verdachten werd bekritiseerd als uitlokking. De politie heeft geen aanwijzingen dat de arrestanten banden hebben met het terreurnetwerk Al-Qaeda.