Pirouet als afscheid van Trudeau

Canada rouwde de afgelopen dagen om oud-premier Trudeau met een hartstocht die de burgers zelf heeft verbaasd. Gisteren werd de staatsman, die Canada tussen 1968 en 1984 hervormde tot een moderne, vooruitstrevende maatschappij, ter aarde besteld.

Door Frank Kuin

Ottawa/Montreal. In een trotse en eendrachtige stemming heeft Canada gisteren Pierre Elliott Trudeau begraven, de grondlegger van ‘s lands moderne identiteit. De staatsbegrafenis van de energieke oud-premier in Montreal sloot een periode af van vijf intensieve rouwdagen, waarin Canadezen van allerlei achtergronden op emotionele wijze overwogen wat Trudeau voor Canada heeft betekend.

,,Hij was wat wij allen wilden zijn”, zei de huidige Canadese premier Jean Chrétien, een politiek erfgenaam van Trudeau. ,,Pierre, je hebt ons jong gemaakt, je hebt ons vervuld met trots, en je deed ons dromen.”

Canadezen herdachten oud-premier Pierre Trudeau bij de eeuwige vlam voor het parlement in Ottawa.

Trudeau, die donderdag op 80-jarige leeftijd overleed aan prostaatkanker, hervormde Canada tussen 1968 en 1984 van een stoffige maatschappij tot een modern, vooruitstrevend land met zelfvertrouwen. Gemotiveerd door een diep streven naar gelijkheid en gerechtigheid, en door een aversie van separatisme onder Frans-Canadezen, voerde hij baanbrekende wetten door rond tweetaligheid, multiculturalisme, en rechten en vrijheden van het individu. Bovendien bezorgde hij Canada een groter aanzien in internationale betrekkingen.

Honderdduizenden Canadezen stonden in de rij voor het parlement om Pierre Trudeau de laatste eer te bewijzen.

Honderdduizenden Canadezen betuigden Trudeau de afgelopen dagen de laatste eer. In lange rijen trokken ze het weekeinde voorbij aan zijn doodskist in het parlement in Ottawa. Overal in het land werden overlijdensregisters opengesteld. Duizenden applaudisseerden langs de spoorbaan toen hij maandag per trein werd teruggebracht naar zijn woonplaats Montreal. Er werd gehuild, gezwaaid, en een enkeling draaide een pirouet, zoals Trudeau op triomfantelijke momenten deed als premier. Canadezen verbaasden zichzelf met de diepe emoties die de dood van Trudeau onder hen teweegbracht.

,,Hij was de meest indrukwekkende leider die dit land ooit heeft gehad”, zei een oudere Canadees. Een jongeman schoot vol terwijl hij Trudeau omschreef als ,,de reden waarom ik om Canada geef”. Een immigrante uit Sri Lanka zei dat het ,,voelde alsof we een Canadese held hebben verloren”. Een vrouw liet een briefje achter bij een geïmproviseerde gedenkplaats: ,,Dank u, meneer Trudeau, dat u van Canada gemaakt heeft wat het is.”

Onder de buitenlandse gasten bij de begrafenisdienst gisteren in de Notre-Dame basiliek in de oude kern van Montreal waren de Amerikaanse oud-president Jimmy Carter en de Cubaanse leider Fidel Castro. Zij aan zij begeleidden ze Trudeau’s kist, die was bedekt met een Canadese vlag. ,,Niemand die ik ken, is meer dan Pierre Trudeau een symbool voor mensenrechten, democratie en vrijheid in de wereld,” zei Carter.

,,Dank u, meneer Trudeau, dat u van Canada gemaakt heeft wat het is”

Castro onderhield vriendschapsbanden met Trudeau sinds de premier in 1976 de eerste leider van een NAVO-land was die een bezoek bracht aan Havana. Trudeau, een eigenzinnig intellectueel die een onafhankelijke koers voer van Washington, had geen boodschap aan het Amerikaanse handelsembargo tegen Cuba. Castro noemde Trudeau ,,een voorbeeldig politiek leider” en heeft drie dagen van rouw afgekondigd op het eiland.

Het voor velen meest ontroerende eerbetoon werd geleverd door Justin Trudeau, de oudste van drie zoons van de oud-premier. Hij groeide op in de ambtswoning van de Canadese regeringsleider, met Trudeau als alleenstaande vader nadat zijn huwelijk was stukgelopen. ,,Het fundamentele geloof van mijn vader in de rechten van het individu kwam niet uit een schoolboek”, zei de 29-jarige Justin in een rede in het Engels en het Frans. ,,Het kwam voort uit zijn diepe liefde voor, en vertrouwen in, alle Canadezen. De afgelopen dagen heeft u, met elke kaart, elke roos, elke traan, en elke pirouet, zijn liefde beantwoord.”

Bloemen die zijn neergelegd in Ottawa ter nagedachtenis aan oud-premier Pierre Trudeau.