De Parti Québécois heeft nipt de verkiezingen gewonnen in Quebec, de overwegend Franstalige provincie van Canada. Maar het overwinningsfeest werd overschaduwd door een schietpartij waarbij een dode en een gewonde vielen.

Door Frank Kuin

Montreal. Een overwinningsfeest in de Canadese stad Montreal naar aanleiding van een zege van de separatistische Parti Québécois bij de verkiezingen in de Franstalige provincie Québec is gisteravond verstoord door een schietpartij waarbij een dode is gevallen. Een tweede slachtoffer raakte gewond. De dader is overmeesterd door de politie.

Het gewelddadige incident onderbrak de overwinningsrede van Pauline Marois, de leider van de Parti Québécois, die gisteren is gekozen tot premier van de provincie. Twee veiligheidsmensen voerden haar plotseling af van het podium van een theater waar ze haar aanhangers toesprak. Dat leidde tot consternatie in de zaal en bij het televisiepubliek in Canada.

PQ-leider Pauline Marois wordt weggeleid door veiligheidsmensen tijdens haar overwinningstoespraak in Montreal.

De dader, een 50-jarige man, vuurde enkele schoten af voordat hij probeerde te vluchten. Daarbij brak brand uit achter het pand. Marois bleef buiten gevaar en keerde na enkele minuten terug om het publiek gerust te stellen, terwijl de zaal werd geëvacueerd. Over het motief van de dader is nog weinig bekend; hij zou in Frans hebben uitgeroepen ,,de Engelstaligen zullen ontwaken.’’

Het incident vormde een dramatisch einde van een verkiezingsavond waarbij de nationale eenheid van Canada onder nieuwe druk is komen te staan door de zege van de Parti Québécois. De PQ, die onafhankelijkheid nastreeft voor Québec, keert na negen jaar in de oppositie terug aan de macht met een minderheidsmandaat.

De PQ behaalde 54 zetels in de Nationale Assemblee in Québec-Stad, een winst van 7 zetels maar ruimschoots te weinig voor een meerderheid in het 125 zetels tellende parlement van Québec. De 63-jarige Marois, een gedreven separatist en voormalig minister in eerdere PQ-kabinetten, wordt de eerste vrouwelijke premier van de provincie.

,,Ik ben ervan overtuigd dat Québec een onafhankelijk land moet worden”, zei Marois voordat ze werd onderbroken. ,,We willen een land – en we zullen het krijgen.’’

De separatisten versloegen nipt de pro-Canadese Liberale Partij van premier Jean Charest, die regeerde sinds 2003. De Liberalen behaalden 50 zetels, een verlies van 14 maar een beter resultaat dan verwacht voor de partij, die kampt met beschuldigingen van corruptie en die dit jaar was verwikkeld in een langdurig conflict met studenten over verhoging van collegegeld. Charest verloor in zijn eigen kiesdistrict.

Een nieuwe partij, de centrumrechtse Coalition Avenir Québec (CAQ) behaalde 19 zetels. Het linkse Québec Solidaire kreeg er twee. De opkomst was met 73 procent hoger dan bij de vorige verkiezingen in 2008.

Engelstalig Canada, dat de Parti Québécois beschouwt als een vijand, zag de afgelopen weken in toenemende mate op tegen een comeback van de separatisten, die de provincie twee maal eerder regeerden. In 1980 en 1995 hielden PQ-kabinetten referendums over onafhankelijkheid voor Québec. Beide volksraadplegingen werden gewonnen door de pro-Canadese federalisten – zij het zeer nipt in 1995.

,,Er komt pas weer een referendum wanneer mensen daar klaar voor zijn’’

Maar hoewel Marois een derde referendum wil houden en beperkingen op het gebruik van Engels in Québec wil verscherpen, is het onwaarschijnlijk dat ze met een zwak minderheidsmandaat drastische stappen kan zetten in die richting. Waarnemers voorspellen dat Québec mogelijk binnen anderhalf jaar opnieuw naar de stembus zal gaan.

,,Hoewel de kwestie van soevereiniteit altijd op de achtergrond speelt, is er in de praktijk geen weg om een referendum over onafhankelijkheid op korte termijn op de politieke agenda te zetten’’, zegt Antonia Maioni, politicoloog aan de universiteit McGill in Montreal. ,,Ik denk dat Marois zich daar terdege van bewust is.’’

Niettemin vormt de overwinning van de PQ een uitdaging voor de Canadese regering van premier Stephen Harper. Zijn Conservatieve Partij is impopulair en uiterst zwak in de Franstalige provincie; slechts vijf van Harpers partijgenoten in het federale parlement vertegenwoordigen kiesdistricten in Québec. Marois verklaarde tijdens de campagne met een lijst van eisen te zullen komen voor Harper.

Voor vele kiezers is een stem op de PQ dan ook eerder een stem voor bestuur volgens het sociaaldemocratische programma van de partij dan een stem voor afscheiding van Canada. ,,Er komt pas weer een referendum wanneer mensen daar klaar voor zijn,’’ zegt Robert Aubry, een kiezer in Québec-Stad. ,,Niet eerder, want we hebben al twee referendums verloren. Een derde verlies zou rampzalig zijn.’’

3 Responses to Schietpartij overschaduwt zege PQ

  1. […] de bevolking van Québec beide keren de verkeerde keuze maakte wat de separatisten betreft, hoopt de regerende Parti Québécois het nog eens over te doen. Canadezen hebben een term voor die aanpak van blijven proberen tot het […]

  2. […] met grote trots voor onze cultuur, en we doen dat in het Frans”, betoogt Marois, die Quebec sinds anderhalf jaar leidt met een minderheid in de Nationale Assemblee in Quebec-Stad. Vandaag doet ze bij de verkiezingen een gooi naar een […]

  3. […] verkiezingen, uitgeschreven door PQ-leider Pauline Marois in de hoop haar minderheidsmandaat om te zetten in een meerderheid met vrij baan voor een referendum, pakten desastreus uit voor de […]

Laat een reactie achter bij Referendum doet Canadezen heviger rillen dan vrieskou | Standplaats Canada Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *