Geen enkele bank is tijdens de financiële crisis omgevallen in Canada. Sindsdien geldt het Canadese bankenstelsel als een model voor andere landen, waaronder de VS. Wat is de succesformule? „Voorzichtige groei en conservatisme.” Reportage uit het bankendistrict van Toronto.

Door Frank Kuin

TORONTO. Tevreden kijkt Sue Graham Parker uit het raam van haar kantoor. Zij heeft uitzicht op het financiële hart van Canada: een vierkante kilometer in Toronto met glimmende hoofdkantoren van de grote Canadese banken. Stuk voor stuk staan ze er fier bij, aan een ordelijk geblokt stratenpatroon waar oranjerode taxi’s toeterend voorbijrazen. Een bankencrisis? Hier niet.

„Wij zijn zeker niet verwaand”, begint Graham Parker, vicepresident bij de Scotiabank, de derde bank van Canada. „Het zit niet in de Canadese cultuur om op te scheppen, we doen liever onopvallend onze zaken.” Maar toch, na enig aandringen: „We zijn trots op het feit dat wij onze stabiliteit hebben behouden. We zijn trots dat we worden gezien als het meest gezonde bankenstelsel ter wereld.”

Welkom in het land zonder bank bailouts.

Hoewel er tussen Canada en buurland Amerika, waar de kredietcrisis begon, nauwe economische banden bestaan, is Canada een van de weinig grote westerse landen waar geen banken door de overheid zijn gered. Sinds het begin van de kredietcrisis hebben de Canadese banken in totaal zo’n 17 miljard Canadese dollar (10,7 miljard euro) afgeschreven — een fractie van de honderden miljarden die banken wereldwijd verloren hebben.

Hoofdkantoren van Canadese banken in het centrum van Toronto.

Hoofdkantoren van Canadese banken in het centrum van Toronto.

De Canadese regering pompt geen geld in de banken, en heeft geen belangen in de financiële instellingen genomen. Weliswaar stelde ze op het dieptepunt van de kredietcrisis een fonds in om hypotheken van de banken over te nemen, maar dit is om de banken in staat te stellen leningen te blijven verstrekken op de bevroren kredietmarkt. Het gaat om gezonde hypotheken, geen stortvloed aan uiterst riskante subprime hypotheken zoals in de VS. In maart al lieten de banken weten geen behoefte meer aan de voorziening te hebben.

Volgens de Canadese premier, Stephen Harper, heeft Canada nu „het meest op de vrije markt gerichte financiële stelsel ter wereld”. Sterker, de Canadese banken boeken nog aldoor flinke winst (1,9 miljard euro over het eerste kwartaal van dit jaar voor de ‘Grote Vijf’ van de Canadese banken). In 2008 leed maar een van de vijf verlies, de andere vier boekten samen aanzienlijke winst (8,5 miljard euro), toen in de rest van de westerse wereld banken zware verliezen leden.

Alle Canadese banken blijven ook onveranderd dividend uitkeren en kunnen op eigen kracht nieuw kapitaal blijven aantrekken. En het gaat, zeker na de (bijna-)instorting van grote banken en verzekeraars in de VS, niet om kleintjes: gemeten naar marktwaarde zijn de ‘Grote Vijf’ (Royal Bank of Canada, Toronto-Dominion Bank, Bank of Nova Scotia, Bank of Montreal en Canadian Imperial Bank of Commerce) allemaal doorgedrongen tot de toptien van Noord-Amerika.

Dat trekt in het huidige financiële klimaat de aandacht. De Canadese banken, nooit opzichtige instellingen, worden opeens geprezen om hun degelijke manier van bankieren. Volgens het World Economic Forum heeft Canada het gezondste financiële systeem ter wereld. De Amerikaanse president Barack Obama stelde onlangs dat „Canada een goede manager is gebleken van het financiële systeem, zoals wij niet altijd zijn geweest in de VS”. Zijn financiële adviseur Paul Volcker heeft gepleit voor regulering in de VS „die meer lijkt op het Canadese stelsel”. En de G20, de groep van rijke en opkomende industrielanden, stelt het Canadese model tot voorbeeld aan de rest van de wereld.

„De Canadese banken danken hun succes aan voorzichtige groei en conservatisme”

Wat is de succesformule van de Canadese banken? In het kort: een systeem van bankieren volgens ouderwetse basisprincipes, zonder wilde risico’s en binnen relatief strakke regels van de overheid. „De Canadese banken danken hun succes aan voorzichtige groei en conservatisme”, zegt Laurence Booth, hoogleraar financiën aan de Universiteit van Toronto. „In tijden van economische voorspoed is dat niet spectaculair, maar in slechte economische tijden als nu ziet dat er goed uit.”

In tegenstelling tot de VS met hun banken per staat heeft Canada altijd nationale banken gekend. De Canadese banken hebben elk een bereik van vele honderden filialen van kust tot kust in het reusachtige land. Ze vormen een stabiel oligopolie, door en door bekend bij nationale toezichthouders en gekenmerkt door behoedzame kredietpraktijken. Dat heeft te maken met de Canadese cultuur: „Canadese leners zijn verantwoordelijke leners”, zegt Maura Drew-Lytle van de Canadian Bankers Association, de Canadese bankiersvereniging. „Canadezen gaan niet snel een lening aan die ze niet kunnen terugbetalen.”

De gezondheid van de banken blijkt uit hun kapitaalbuffers, hun solvabiliteit. Voor de grote Canadese banken bedraagt het eigen vermogen gemiddeld 9,8 procent van de uitstaande activa, ruim boven de 7 procent die wordt vereist door de Canadese toezichthouders. Dat is hoger dan de gewone Amerikaanse banken en aanmerkelijk hoger dan het gemiddelde onder zakenbanken in de VS en gewone banken in Europa.

„Als je kijkt naar de manier waarop we geld uitlenen, dan zie je bepaalde principes die we altijd zijn blijven volgen”, zegt Sue Graham Parker van Scotiabank. „We bekijken altijd of klanten het zich kunnen veroorloven om een huis te kopen. We zien hen niet als bronnen van kapitaal dat wij kunnen doorverkopen aan investeerders. De uitstaande kredieten blijven op onze balans staan.”

Hoofdkantoor van de Bank of Nova Scotia in Toronto.

Hoofdkantoor van de Bank of Nova Scotia in Toronto.

Op naleving van de regels wordt toegezien door de Office of the Superintendent of Financial Institutions (OSFI), een federaal agentschap. Dat geldt in gelijke mate voor gewone banken en zakenbanken, want die zijn al ruim twintig jaar geleden in de gewone banken opgegaan; elk van de ‘Grote Vijf’ heeft sindsdien een zakenbank onder haar hoede. In de VS bestond minder toezicht op onafhankelijke zakenbanken. Door overnames als die van zakenbank Merrill Lynch door Bank of America is het Amerikaanse stelsel meer gaan lijken op het Canadese.

Ook op andere manieren houdt de Canadese overheid de banken in het gareel. Toen de ‘Grote Vijf’ eind jaren negentig wilden fuseren tot enkele megabanken, werden ze tegengehouden door de federale regering, destijds gevormd door de liberalen, omdat de fusies in strijd zouden zijn met het nationale belang. De banken haalden hun internationale concurrentiepositie aan als motief om te fuseren. Maar de rol van de banken is in de eerste plaats om geld te beheren en leningen te verstrekken aan Canadese klanten en ondernemingen, oordeelde de regering – niet om wereldwijd naam te maken.

Die blokkering van de fusies was zeer omstreden, maar wordt achteraf beschouwd als een belangrijke reden dat Canadese banken geen dwaze dingen zijn gaan doen. „De regering wilde voorkomen dat de Canadese banken te groot werden, met alle risico’s van dien”, zegt professor Booth. „Ze wilde meer concurrentie op de Canadese markt, niet minder. En dat blijkt een briljant besluit te zijn geweest, want anders had het met de Royal Bank of Canada kunnen aflopen als met de Royal Bank of Scotland of Fortis, die meer risico’s zijn aangegaan dan ze aankonden.”

„We gaan om met het geld van onze klanten”

De Royal Bank of Canada is nu de elfde bank ter wereld naar marktwaarde, Toronto-Dominion is nummer 20, Scotiabank is 26, en ook de rest van de ‘Grote Vijf’ staat in de mondiale top-50. Premier Harper, een neoconservatieve econoom, heeft de banken aangespoord om hun vleugels uit te slaan. Vele banken op de internationale markt zijn nu goedkoop en er zijn nauwelijks bieders. „Ik hoop dat onze banken dit zien als een kans om het merk te verspreiden – het Canadese merk, hun eigen merk”, zei Harper onlangs tegen de Britse zakenkrant Financial Times.

Royal Bank en Toronto-Dominion bezitten al een groeiend aantal regionale banken in de VS, en Scotiabank concentreert zich op Latijns Amerika en het Caribische gebied. Toch voorspelt Booth geen drastische stappen zoals een overname van een grote Amerikaanse bank. Want, nog los van de vraag of Washington dat zou toelaten na zijn kostbare steunmaatregelen, dat zit volgens hem niet in de aard van de Canadese banken: „Het zijn geen agressieve opkoopbanken, maar banken gericht op gestage groei. Zo zullen ze doorgaan, met gezonde winsten en vrij van misstappen.”

Graham Parker van de Scotiabank beaamt dat. Een vlaag van internationale glorie is volgens haar geen reden om nu de fundamenten los te laten. De laatste jaren is er in het Westen „veel creativiteit” in de financiële sector geweest. Er is niets mis met creativiteit, maar de fundamenten en risico’s moeten niet uit het oog worden verloren, zegt zij. „Dat zijn we aan onze klanten verplicht, want we gaan om met hun geld.”

Tagged with:
 

6 Responses to Kredietcrisis? Niet in Canada

  1. […] is van grote betekenis voor de Canadese economie, zegt Carlos Gomes, autoanalist bij de Scotiabank in Toronto. De autobranche is de grootste industriesector in Canada en goed voor een kwart van de industriële […]

  2. […] echter ver te zoeken bij de G20, die wordt bijgewoond door ongeveer 25 landen. Met name Canada, dat geen enkele bank heeft hoeven redden tijdens de financiële crisis, is fel tegen een uniforme bankenheffing. Met een dergelijke belasting zouden banken die zich goed […]

  3. […] dat geen enkele bank heeft hoeven redden tijdens de financiële crisis, heeft zich echter fel verzet tegen een internationale bankenheffing. Met een dergelijke belasting […]

  4. […] genoeg heeft Canada geen bankencrisis doorgemaakt. Tijdens de financiële crisis van 2008 zijn alle Canadese banken — bekend om hun conservatieve leenpraktijken en naleving van strikte kapitaals… – overeind gebleven zonder interventie van de […]

  5. […] strengere regels voor het internationale bankwezen. Want Carney, de topbankier van een land waar alle banken tijdens de financiële crisis zonder reddingsacties overeind zijn gebleven, heeft zich de afgelopen jaren opgesteld als een krachtig pleitbezorger van betere kapitalisering […]

  6. […] De traditionele banken zijn zeer winstgevend, maar ongeliefd onder Canadese klanten wegens hun uiterst conservatieve leenpraktijken en hun neiging om voor alle mogelijke diensten kosten in rekening te brengen. Sinds de financiële crisis staan ze echter in hoger aanzien in binnen- en buitenland, omdat geen van de Canadese banken een redding nodig had van de overheid. […]

Laat een reactie achter bij Niemand lijdt gezichtsverlies bij G20 in Toronto | Standplaats Canada Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *