Voor zijn eerste buitenlandse bezoek na zijn beëdiging als president reisde Barack Obama naar buurland Canada. In de hoofdstad Ottawa werd zijn toon van verzoening ervaren als een warm bad na acht jaar moeizame betrekkingen onder George W. Bush. ,,Yes we Canada!’’

Door Frank Kuin

MONTREAL. Kanonschoten of andere ceremoniële eerbetuigingen bleven uit, en er stond geen grootse redevoering, massabijeenkomst of galadiner op het programma bij het bezoek van President Obama aan de Canadese hoofdstad Ottawa. Het eerste buitenlandse bezoek van de Amerikaanse president, tegen de achtergrond van de recessie, was op initiatief van de twee buurlanden geen weelderig staatsbezoek, maar een sobere werkvisite. Sommige Canadezen spraken van een ‘presidentiële pitstop’.

De vlaggen van de Verenigde Staten en Canada.

Toch was Canada blij met de komst van Obama, ook al was het maar voor een dag. Volgens de Canadese premier Stephen Harper was het feit dat de nieuwe president zo snel na zijn beëdiging langskomt bij de noorderburen ,,een erkenning van de omvang van onze handelsrelatie, de hechtheid van onze alliantie, en de kracht van onze vriendschap.’’ Wat de Amerikanen betreft vormt het bezoek aan Canada, meestal de eerste buitenlandse bestemming van een nieuwe president, een eerste stap om de banden met vertrouwde bondgenoten aan te halen na acht jaar George W. Bush.

Voor beide leiders was het bezoek een kans om de toon te zetten voor warmere betrekkingen tussen de twee buurlanden. Vooral voor Harper, die regeert met een moeizaam minderheidsmandaat, ligt er een gouden kans om gezien te worden aan de zijde van Obama. Dat is ironisch, want de neoconservatief Harper had ideologisch meer op met George W. Bush. Goede banden met Bush waren in Canada echter taboe. Met Obama ligt dat anders. De president is enorm populair bij de noorderburen: volgens een opiniepeiling heeft 85 procent van de Canadese bevolking een positieve indruk van hem.

Obama werd dan ook met groot enthousiasme onthaald in winters Ottawa – en sloeg een algemene toon aan van samenwerking, overleg en vriendschap die werd ondergaan als een warm bad na acht jaar moeizame relaties met George W. Bush. ,,Ik hou van dit land,’’ verklaarde de populaire president tot veler verbazing. ,,Ik denk dat we geen betere vriend of bondgenoot kunnen hebben, en ik zal er alles aan doen om onze relatie te versterken.’’

Canadese bewonderaars van president Obama verwelkomen hem bij zijn bezoek aan het Canadese parlement.

Beter kon het bijna niet voor glunderende Canadese politici – en voor een menigte Obama-fans die zich had verzameld voor het parlementsgebouw. Hoewel de autoriteiten hadden afgeraden te komen, met de mededeling dat Obama niet te zien zou zijn, trotseerden enkele duizenden Canadezen uit een wijde omtrek toch de sneeuw in de hoop een glimp op te vangen. Sommigen rolden grote sneeuwballen om op te staan voor een beter uitzicht; anderen zwaaiden met plakkaten: ,,Yes we Canada!’’

,,Ik ben erg blij dat hij Canada heeft gekozen voor zijn eerste bezoek buiten de VS,’’ aldus Catherine Taylor uit Edmonton. ,,Zelfs als we hem niet zien, is het geweldig om hierbij aanwezig te zijn.’’ Nick Kayembe, een immigrant uit Congo, kwam drie uur van tevoren naar het parlement. ,,Het is een belangrijk moment dat ik niet wilde missen, de eerste zwarte president op zijn eerste bezoek hier in Canada.’’

Veiligheidsmaatregelen in de normaal informele Canadese hoofdstad waren streng: straten rondom het parlement waren afgezet voor autoverkeer, op gebouwen stonden scherpschutters, en de hoofdingang was voor de gelegenheid afgeschermd met kogelvrij glas. Helikopters verraadden dat de presidentiële stoet eraan kwam vanaf het vliegveld. Obama stapte uit de zwaar gepantserde, uit Washington meegenomen limousine, en nam onverwachts de tijd om te zwaaien – tot luid gejuich van de menigte.

,,Ik hou van dit land,’’ verklaarde Obama tot veler verbazing.

Ook binnen voerde Obama een charmeoffensief, met een hint dat andere bondgenoten eveneens een vriendelijkere aanpak van de VS kunnen verwachten. Eén van de redenen dat hij naar Canada kwam, zei hij, was ,,te bevestigen dat de Verenigde Staten willen samenwerken met vrienden en partners.’’

Dat nam niet weg dat er enkele verschillen van inzicht doorschemerden, vooral rond het Noord-Amerikaanse vrijhandelsverdrag NAFTA. Obama wil delen van dat akkoord ter discussie stellen, Harper toonde zich terughoudend. Tevens laat het voornemen van Canada om in 2011 te stoppen met de gevechtsmissie in Afghanistan zich moeilijk rijmen met de Amerikaanse strategie om meer troepen te sturen. Maar, zo zei Obama, ,,ik heb de premier zeker niet onder druk gezet om nieuwe beloftes te doen.’’

Overigens kan Obama ook Canadese hulp gebruiken bij een ander aspect van de oorlog tegen terreur: de sluiting van de terroristengevangenis in Guantánamo Bay. Canada is het enige westerse land waarvan nog een burger vastzit in Guantánamo: de 22-jarige Omar Khadr. Hij wordt ervan beschuldigd in 2002 in Afghanistan een Amerikaanse soldaat te hebben omgebracht. Het Conservatieve kabinet-Harper heeft bij deze zaak jarenlang de omstreden positie ingenomen de Amerikaanse rechtsgang op zijn beloop te laten. Naar aanleiding van de voorgenomen sluiting van Guantánamo groeit echter de druk van oppositiepartijen en mensenrechtenorganisaties om Khadr naar Canada te halen. Obama wil graag van hem af, maar Harper staat niet met open armen te wachten.

Wel hebben de twee landen overeenstemming  bereikt op milieugebied. Ze hebben afgesproken te gaan samenwerken rond schone energie, door technologie te ontwikkelen om de uitstoot van broeikasgassen in de beide landen te verminderen. Een ‘dialoog’ over bestrijding van CO2-emissies kan mogelijk leiden tot afspraken over beperking van uitstoot en een rentree van beide landen bij internationaal klimaatoverleg.

Demonstranten protesteren in Ottawa tegen het klimaatbeleid van de Canadese premier Harper.

Die intentieverklaring weerspiegelt een gedeelde wens om milieubeleid te koppelen aan energievoorziening. Zowel de VS als Canada beschikken over energiebronnen die relatief vervuilend zijn (Amerikaans kool; Canadese teerzanden, de grootste reserve van het continent). Opslag van CO2 interesseert beide landen als een manier om uitstoot te verminderen zonder die bronnen te verwerpen. ,,We moeten verschillende aanpakken uitproberen, en daarom is het belangrijk kennis en onderzoek te delen,’’ aldus Obama.

Sinds Bush het Kyoto-protocol over uitstoot van broeikasgassen afwees, ligt deelname van Noord-Amerika aan internationale milieumaatregelen, op het landelijke niveau althans, bijna stil. Canada heeft ‘Kyoto’ nog wel geratificeerd, maar Harper heeft de doelen als onhaalbaar opzij gezet. Met Obama ziet de premier kans op een continentaal regime van uitstootplafonds en emissiehandel.

„We hebben nu een partner op het Noord-Amerikaanse continent die leiding kan geven op het gebied van klimaatverandering”, zei Harper na afloop van zijn onderhoud met Obama. „Dat is een belangrijke ontwikkeling.”

2 Responses to Yes we Canada: Obama in Ottawa voor ‘presidentiële pitstop’

  1. […] op een belofte om Guantánamo Bay te sluiten, wil van zoveel mogelijk gevangenen af. Zijn regering dringt al geruime tijd aan op uitlevering van Khadr aan Canada, maar het Conservatieve kabinet van premier Stephen Harper heeft lang geweigerd om Khadr, een zoon […]

  2. […] de grondstof. Die discussie zou wel eens negatief kunnen uitpakken voor premier Harper. Daarom is aanpappen met Obama vooralsnog zijn […]

Laat een reactie achter bij Canada lobbyt stug door voor Keystone in de VS | Standplaats Canada Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *