Toronto is een van de meest multiculturele steden ter wereld. Diversiteit wordt er gevierd. ,,Je leeft en werkt hier met zoveel verschillende nationaliteiten, dat Canadees-zijn betekent dat je mondiaal bent.”

Door Frank Kuin

TORONTO. Hanif Harji, een jonge, Islamitische horecaondernemer, overziet de voorbereidingen voor de avond bij Blowfish, een trendy restaurant-bar in de Canadese stad Toronto. Met zijn palmplanner in de hand loopt hij langs de nog onbezette, stijlvolle bar in dit voormalige bankpand, op weg naar de keuken voor een woordje met G.Q. Pan, de chef van Chinese afkomst. Deze zal vanavond Japanse schotels bereiden, met Vietnamese, Franse, Caribische en Indiase invloeden.

Harji, die opgroeide in de buitenwijken van Toronto nadat hij met zijn ouders naar Canada emigreerde vanuit Tanzania, is trots op zijn etablissement, een hit bij een gemêleerde klantenkring van jonge professionelen in de stad. Hij nam het initiatief voor Blowfish samen met Zark Fatah, een stadgenoot van Indiaas-Pakistaanse oorsprong. Met hun Joodse zakenpartner Jo Siahou hebben ze kunnen inspelen op een behoefte aan een nieuw, modieus sushirestaurant – met dank aan het feit dat de bevolking van Toronto ,,in de afgelopen jaren culturele verschillen volkomen heeft omarmd,” zegt hij.

,,Ons restaurant brengt allerlei culturen bij elkaar”, aldus Harji. ,,Iedereen met wie ik te maken heb, heeft een andere etnische achtergrond.” En dat is typisch Canadees, meent hij: ,,Je leeft en werkt hier met zoveel verschillende nationaliteiten, dat Canadees-zijn betekent dat je mondiaal bent.” Fatah knikt instemmend. Hoewel hun ouders te maken hebben gehad met discriminatie, zijn voor jongeren als Harji en Fatah inmiddels ,,de deuren volkomen opengegooid”, zegt hij. ,,Voor wie hier nu opgroeit, zijn ras en huidskleur geen punt meer. Iedereen heeft hier echt de mogelijkheid om zijn droom waar te maken.”

Many different cultures converge at Blowfish in Toronto. Foto Blowfish

Vele verschillende culturen komen bij elkaar bij Blowfish in Toronto. Foto Blowfish

Het culturele smörgåsbord van Blowfish staat model voor het nieuwe Toronto, een wereldstad waar diversiteit niet alleen wordt geaccepteerd, maar ook wordt gevierd. Toronto is een van de meest multiculturele steden ter wereld; bijna de helft van de bevolking van 2,5 miljoen is in het buitenland geboren, en ruim veertig procent bestaat uit zichtbare allochtonen. Sinds 1996 trekken Toronto en zijn voorsteden, een gebied van 4,5 miljoen inwoners, jaarlijks 90.000 tot 100.000 nieuwe immigranten aan, meer dan welke andere stad in Noord-Amerika ook. In andere Canadese steden, als Vancouver en Montréal, ligt het aantal ,,zichtbare minderheden” eveneens hoog, maar Toronto is het onbetwiste vlaggenschip voor diversiteit in Canada, de meest opgeschoten proeftuin van het nationale multiculturalismebeleid.

Het Gezicht van CanadaDe kiem voor het Canadese model van multiculturalisme werd gelegd in de jaren zeventig. Volgens de nationale wet, doorgevoerd op initiatief van de toenmalige, liberale premier Pierre Trudeau, wordt van immigranten in Canada niet verwacht dat ze hun culturele achtergrond na aankomst verwerpen. Gebaseerd op het historisch feit dat niet één etnische groep ooit exclusief aanspraak heeft kunnen maken op de Canadese nationaliteit – het begon met compromissen tussen Protestantse Engelsen en Katholieke Fransen – werd aanvaarding van culturele verschillen dertig jaar geleden uitgeroepen tot een Canadese basiswaarde. In tegenstelling tot de Amerikaanse ‘smeltkroes’ heet Canada officieel een ‘mozaïek’.

Het heeft enkele decennia geduurd, maar die mentaliteit raakt nu steeds steviger verankerd in de Canadese ziel, zegt Andrew Parkin, directeur van het Centrum voor Onderzoek en Informatie over Canada. Hij spreekt van een ,,tolerantiecultuur” in Canada. ,,Canadezen beseffen dat dit een land is dat wordt gevormd door mensen van verschillende achtergronden,” verklaart Parkin, die onlangs een uitvoerig opinieonderzoek verrichtte naar de waarden van de Canadese bevolking, met een nadruk op de jongere generatie. ,,Deze diversiteit wordt niet alleen getolereerd, maar is deel geworden van wat het betekent om Canadees te zijn.”

In deze schijnbare paradox schuilt een cruciaal element van het nieuwe Canadese zelfbewustzijn. De Canadese identiteit, decennialang beschouwd als een ondraaglijk licht fenomeen, heeft in de afgelopen jaren nieuwe invulling gekregen, niet ondanks de vele verschillende etnische achtergronden van de bevolking, maar juist dankzij die verscheidenheid. Waren Canadezen vroeger in de eerste plaats trots op het natuurschoon van hun land, of op de Canadese bijdragen aan internationale vredesmissies, nu wordt de diversiteit van de bevolking, het vermogen van mensen van verschillende achtergronden om vreedzaam samen te leven, meestal aangewezen als de Canadese topkwaliteit bij uitstek. Het is tot de Canadese bevolking doorgedrongen dat het gebrek aan een eenduidige culturele afkomst niet een nationale zwakte is, maar een kracht.

Toronto voert actief integratiebeleid om diversiteit te koesteren

Fatah noemt het een ,,bevrijdend” perspectief. ,,Mensen in andere landen zijn meer geneigd om naar je huidskleur te kijken,” zegt hij. Onlangs merkte een Britse klant van Blowfish op dat er aan een grote tafel mensen zaten van wel tien verschillende etnische achtergronden, vertelt hij. ,,Mij was het niet eens opgevallen.” Diezelfde, bijna ongemerkte diversiteit is terug te vinden op straat. Wandel langs een van de lange hoofdaders van Toronto, als Yonge of Bloor, en er tekent zich een eindeloze United-Colors-of-Benetton advertentie af. Niet alleen zie je Aziaten, blanken, Moslims, hispanics en zwarten door elkaar, je ziet ze ook in gemengde groepjes, aan tafels in de food courts.

De stad voert een actief integratiebeleid om deze diversiteit te koesteren. Punt één daarbij is de doelstelling dat nieuwkomers zich in Toronto thuisvoelen, zegt Rose Lee, Coördinator in Diversity Management bij het stadsbestuur. Informatie over diensten van de stad wordt in verschillende talen verspreid, festivals worden gesponsord om alle mogelijke culturen te vieren en voorzieningen worden getroffen voor etnische groepen met ,,speciale benodigdheden,” zegt zij. Zo wordt in wijken met een groot aantal Moslims – Toronto telt er meer dan 200.000 – het zwembad tijdens bepaalde uren exclusief opengesteld voor Islamitische vrouwen, die anders niet zouden komen.

Het motto van Toronto: 'Diversity Our Strength'.

Het motto van Toronto: ‘Diversity Our Strength’.

,,Het is van belang dat de stad immigranten helpt zich te vestigen en zorgt dat ze de stad als hun thuis beschouwen,” aldus Lee, wiens afdeling voortdurend in contact staat met allerlei etnische organisaties en adviezen doorspeelt aan de gemeenteraad. ,,De stad raadpleegt de gemeenschappen,” zegt ze. ,,Eén van de redenen dat Toronto geen conflicten of rassenrellen kent zoals in de Verenigde Staten, is dat er naar de gemeenschappen wordt geluisterd.” Wat vreedzame co-existentie van verschillende etnische groepen betreft is Toronto dan ook een ,,succesverhaal,” meent Lee.

Ze steekt daarbij niet onder stoelen of banken dat er wel degelijk problemen bestaan. Zo maakt ze zich zorgen over het feit dat recente immigranten en kleurlingen gemiddeld armer zijn dan de rest van de bevolking. Noch is Toronto vrij van racisme en discriminatie, met name tegenover Moslims sinds 11 september 2001. Huisvesting is eveneens een uitdaging, en er bestaat ,,zorg dat er wijken ontstaan met een overconcentratie van mensen met lage inkomens met weinig uitzicht op doorstroming.” Op dat gebied, zegt Lee, ,,staan de stad enorme uitdagingen te wachten.”

Anderen zijn nog kritischer over het imago van Toronto als een multicultureel paradijs. Amy Casipullai van de Ontario Council of Agencies Serving Immigrants (OCASI), een overkoepelend orgaan van immigrantenorganisaties, meent dat de beleving van Toronto afhangt van iemands immigratiestatus en huidskleur. ,,Etnische gemeenschappen ondervinden racisme wat betreft toegang tot huisvesting en de arbeidsmarkt,” zegt zij. Bovendien zijn ze ondervertegenwoordigd in bestuurlijke posities. ,,Diversiteit moet niet alleen weerspiegeld zijn in het straatbeeld, maar ook op andere terreinen, zoals het vermogen om effectief deel te nemen aan de samenleving en besluitvorming.”

,,Diversiteit moet niet alleen weerspiegeld zijn in het straatbeeld”

Volgens Parkin is het een kwestie van tijd dat de Canadese diversiteit volledig zal doorfilteren naar alle lagen van de maatschappij. De jongere generatie Canadezen, die naar gemengde scholen is gegaan en voor wie gemengde koppels en vriendschappen de norm zijn, zal binnen afzienbare tijd ,,een stille aanvaarding” van diversiteit doen doordringen in posities van leiderschap, voorspelt hij. ,,Dat is het eindresultaat van het vrij unieke experiment waar Canada zoveel jaar geleden aan is begonnen,” betoogt Parkin. ,,We hebben hier iets geschapen wat vrij vooruitstrevend [cutting edge] is.”

Harji gelooft daar ook in. Zijn restaurant is inmiddels volgestroomd met een Verenigde Naties aan sushi-eters. Diversiteit is ,,een manier van leven waarin ik ben opgegroeid,” bevestigt hij. ,,In onze wereld mengen we allemaal door elkaar.”

Dit is het tweede deel van de serie Het gezicht van Canada, over het nieuwe Canadese elan. Het eerste deel verscheen op 22 juni.

This post is also available in: Engels

4 Responses to Het culturele smörgåsbord van Canada

  1. […] Dit is het derde deel van een serie. Eerdere delen verschenen op 22 juni en 26 juni. […]

  2. […] is het slot van de serie ‘Het Gezicht van Canada’. Eerdere delen verschenen op 22 juni, 26 juni en 8 […]

  3. […] Toronto. ,,Diversiteit is onze kracht.” Dat is de slogan van de Canadese stad Toronto, een metropool die zichzelf aanprijst als een van de meest multiculturele ter wereld. Alle mogelijke nationaliteiten, religies en huidskleuren kom je er tegen. […]

  4. […] Meer moslims in Canada hebben hun vrees geuit voor vergeldingsacties. Er bestaat zorg over verstoring van het relatief ontspannen sociale klimaat in Canada rond moslims, vergeleken bij de Verenigde Staten en de meeste Europese landen. Canada telt meer dan 600.000 moslims op een bevolking van 30 miljoen. De overgrote meerderheid van hen, zo luidt de lijn die dit weekeinde is uitgedragen door iedereen, van het hoofd van politie in Toronto tot de minister van Openbare Veiligheid, gelooft in Canadese sociale waarden als tolerantie, respect en diversiteit. […]

Laat een reactie achter bij Canadese cultuur CanCon verovert de wereld | Standplaats Canada Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *