Rokers moeten worden gewaarschuwd voor de dodelijke gevolgen van hun verslaving, vinden wetgevers. Op Nederlandse pakjes sigaretten komen waarschuwende teksten als ‘Roken is dodelijk’. In Canada zijn foto’s verplicht gesteld op de bovenste helft van het pakje. Het effect van grote waarschuwingsteksten was daar al snel uitgewerkt.
Door Frank Kuin
MONTREAL. Confronterende waarschuwingen over de nadelige gevolgen van roken op pakjes sigaretten zijn ,,irritant”, weten Canadese rokers als Brenda Lee. Maar wanhoop niet, zo kunnen ze hun Nederlandse lotgenoten vertellen. Er zijn slinkse manieren om te voorkomen dat je bij het opsteken van een sigaret met je neus op de feiten wordt gedrukt.
‘Sigaretten veroorzaken mondziekten’
,,Als ik een pakje met een hele walgelijke waarschuwing krijg, dan bedek ik hem met de aluminiumfolie aan de binnenkant”, zegt Lee, een roker uit Montreal. Lynne Provencher uit Toronto heeft een andere tactiek: ,,Als ik in de winkel een lelijk pakje krijg, vraag ik beleefd om een ander.” Ongewenst zijn wat haar betreft pakjes met ,,de vieze zieke tanden” en ,,de verkoolde longen, die er meer uitzien als verrotte amandelen”; andere pakjes, met bijvoorbeeld ‘roken is schadelijk voor kinderen’ ergeren haar niet.
Canada is het stadium van teksten in koeienletters als ‘Van roken kun je doodgaan’ allang voorbij. Die waren niet effectief meer. De Canadese regering stelde ruim een jaar geleden als eerste ter wereld het afdrukken van kleurenfoto’s van rotte tanden, longtumoren en hartbeschadigingen op pakjes sigaretten verplicht. De foto’s bedekken de bovenste helft van ieder pakje, en gaan vergezeld van teksten als ‘Sigaretten veroorzaken longkanker’ en ‘Sigaretten maken je hart kapot’.
‘Sigaretten maken je hart kapot’
De campagne wordt beschouwd als een succes. Onlangs bleek uit een enquête onder Canadese rokers in opdracht van de Canadian Cancer Society dat 44 procent van hen als gevolg van de foto’s meer gemotiveerd is om te stoppen. Ruim de helft van de ondervraagde rokers zei door de foto’s meer over de gezondheidsnadelen van roken te zijn gaan nadenken. Voor 38 procent van diegenen die het afgelopen jaar hebben geprobeerd te stoppen, speelden de waarschuwingen een rol. Voorts meldde 21 procent van de rokers eens of meerdere keren van een sigaret te hebben afgezien wegens de afbeeldingen.
Een kleine rondgang langs enkele Canadese rokers wees gisteren echter uit dat hardere campagnes ook vergezeld gaan van een grotere vastberadenheid om de waarschuwingen te negeren.
Rita Smith rookt al meer dan twintig jaar en heeft naar eigen zeggen al diverse malen geprobeerd te stoppen. De nieuwe pakjes maakten voor haar geen verschil. ,,Het was een curiositeit in het begin, maar het nieuwe is er nu af”, zegt ze. De prijs van sigaretten zet haar eerder aan het denken. ,,Ik kan me voorstellen dat de waarschuwingen sommige rokers hebben beïnvloed – maar ik ken er geen.”
‘Sigaretten zijn zeer verslavend’
Omzeiling van de waarschuwingsfoto’s heeft zelfs tot een kleine industrie geleid. Een tabaksfabrikant heeft geprobeerd lege, blanco sigarettenblikjes te verkopen waarin de rookwaar na aankoop kan worden verplaatst. Ook zijn kartonnen hulsjes met afbeeldingen van een vlag of een smiley face, die om een pakje heen passen, op de markt gebracht.
Maar bedekt of niet, de foto’s blijven schuldgevoelens oproepen, erkent Brenda Lee. ,,Ook al proberen we ze te negeren, iedereen die ik ken die rookt, leest ze toch”, zegt ze. ,,Het heeft ons aangemoedigd om te praten over hoe vreselijk vies roken eigenlijk is.”
Share
Nederlands 
